Verstedelijking - De leefbare gemeente

Portefeuillehouders: Breunesse, Groothuismink, van der Laan, Slegers, Tuijn

Doelstelling

De komende vier jaar focussen wij ons op een kwalitatieve uitvoering van de woningbouw die tot stand komt in samenspraak met onze inwoners. Bij het toevoegen van nieuwe woningen stellen we de leefbaarheid in de stad veilig. Dankzij de inspanningen van de afgelopen jaren staan er tot 2040 ongeveer 16.000 nieuwe woningen op de planning. Daarbij houden we vast aan de kaders op het gebied van duurzaam en klimaatadaptief bouwen. We stimuleren slimme mobiliteit. We maken openbare ruimte groener en aantrekkelijker voor wandelen, sporten en ander gezond gedrag. In wijken komen voldoende maatschappelijke voorzieningen die het ontmoeten tussen buurtbewoners bevorderen. We kiezen voor binnenstedelijk verdichten en niet voor stadsuitbreiding in het omringende landelijke gebied. Met verstedelijking bouwen we aan de leefbare stad van de toekomst. Daarom zetten we in op groei, die kwaliteit toevoegt aan het wonen, werken en leven in de bestaande stad:

we versterken de omgevingskwaliteit door het slim benutten van de schaarse ruimte;
we zorgen voor een passende, betaalbare en toekomstbestendige woningvoorraad;
we behouden en versterken waar mogelijk de cultuur-historische identiteit en waarden;
we zorgen voor een (regionaal) bereikbare stad met gezond (fietsen, wandelen), schoon (elektrisch) en betaalbaar vervoer
we zorgen voor een hoogwaardige en groene openbare ruimte die bijdraagt aan een goed leef- en werkklimaat

Visie

Omgevingsvisie 2040 geeft richting aan de groei van de stad
De Omgevingsvisie geeft richting aan de groei van de stad en vormt het ruimtelijk kader om initiatieven integraal te kunnen wegen en met kwaliteit te kunnen groeien. Het college trekt daarin samen op met de gemeenteraad, inwoners, bedrijven en maatschappelijke partners.

Gedifferentieerd wonen met adequate maatschappelijke voorzieningen…
Door de toename van de bevolking en het aantal huishoudens, maar ook door de aantrekkingskracht van de Amsterdamse regio, is er behoefte aan meer betaalbare woningen. We zetten in op verduurzaming van de woningvoorraad en toekomstbestendige nieuwbouw (energiezuinig, klimaatadaptief en toegankelijk voor verschillende doelgroepen). We gaan de green-deal-houtbouw uitvoeren. Verstedelijking is meer dan alleen gestapeld bouwen op plekken waar nog ruimte is. Hoe je woont is belangrijk voor je sociale contacten en of je je prettig voelt in je wijk. Door verschillende woningen in de wijk ontstaat ruimte voor verschillende bewoners (verschil in leeftijd, opleidingsniveau, gezinssamenstelling, cultuur en leefstijl) en komen er kansen voor doorstromen naar een woning in de eigen wijk. Naast ruimte voor wonen moet er ook ruimte voor werken (productieve wijken) en maatschappelijke voorzieningen zijn. Goed onderwijs en volop gelegenheid voor inwoners om elkaar te ontmoeten zijn daarbij cruciaal. Dit betekent dat voldoende ruimte gemaakt moet worden voor onder andere nieuwe onderwijshuisvesting, zorgvoorzieningen en ontmoetingsplekken binnen en buiten. We maken daartoe gebruik van het Maatschappelijk Voorzieningenmodel. Uitgangspunt daarbij is dat de meeste elementaire dagelijkse voorzieningen (zoals winkels, eerstelijnszorg, basisscholen, speelplekken) in principe binnen maximaal tien minuten te bereiken zijn.

…met een kwalitatief hoogwaardige groene openbare ruimte
Kwaliteit betekent ook ervoor zorgen dat we de openbare ruimte zodanig inrichten en onderhouden; met plekken die uitnodigen tot ontmoeting en spelen en stimuleren tot meer bewegen. Verstedelijking leidt tot intensiever gebruik van de openbare ruimte en vraagt om een veilige en aantrekkelijke leefomgeving. Daar werken we samen met onze bewoners en partners in de stad aan.
Door de kwetsbare ligging van Zaanstad kunnen we klimaatmaatregelen niet langer voor ons uit schuiven. In de stad houden we bij beheer en onderhoud rekening met waterberging, het versterken van de biodiversiteit en aanplant van groen voor verkoeling in de stad. Voor al dit soort maatregelen is ruimte nodig, boven en onder de grond.

…dat beter bereikbaar is en onderling verbonden
Meer mensen moeten zich verplaatsen binnen dezelfde ruimte. Binnen heel Zaanstad is een nieuwe balans in de mobiliteit noodzakelijk, met veel aandacht voor schone en gezonde mobiliteit en goed ingepast in een veilige en aantrekkelijke openbare ruimte. We doen dit wel met oog voor de unieke Zaanse identiteit, oftewel: in verschillende delen van Zaanstad op een verschillende manier. En met behoud van keuzevrijheid in iedere vorm van mobiliteit.

….met ontwikkelgebieden die op de vervoersassen aansluiten
Er wordt op meerdere plekken in de stad ingezet op stedelijke ontwikkeling. Rondom en nabij de NS-stations Zaandam en Kogerveld, ten oosten van het centrum van Zaandam, op het Hemburgterrein en op enkele voormalige bedrijvenlocaties in Zaanstad-Noord, creëren we tot 2040 nieuwe duurzame woon-werkmilieus. In de Achtersluispolder onderzoeken we de haalbaarheid van transformatie. De knooppunten zijn daarnaast een belangrijke schakel in het (regionale) mobiliteitssysteem en essentieel voor de mobiliteitstransitie. Door knooppunten op verschillende plekken en voor verschillende doelgroepen te realiseren, bieden we de inwoners van Zaanstad keuzevrijheid voor verschillende mobiliteitsvormen.

….en met behoud van haar cultuur-historische identiteit
De Zaanstreek is herkenbaar, uniek en heeft een eigen karakter. Het behouden en versterken van de kwaliteit en haar identiteit vormt daarom een uitgangspunt bij de transformatie en verdichtingsopgaven van ontwikkelgebieden.

Wat dragen andere begrotingsprogramma’s bij aan dit programma

Gezondheid : een goede fysieke en mentale gezondheid van onze inwoners zorgt dat inwoners zich prettig voelen en kunnen meedoen in de samenleving. Door gezondheidsverschillen te verkleinen en gezondheidsachterstanden aan te pakken wordt een gezonde leefstijl in de stad bevordert. Weer meedoen in de samenleving, actief betrokken zijn bij je woon- en leefomgeving en een betere sociale cohesie in buurten en wijken draagt bij aan een duurzame stedelijke ontwikkeling.

Duurzaamheid : om zowel invulling te kunnen geven aan de groeiopgave als de instandhouding van de N2000 gebieden zal de stikstofdepositie terug moeten worden gebracht. Het nemen van bronmaatregelen bij zowel de woningbouw als industrie (gasloos) vormt daarvoor een belangrijk spoor. Een betere luchtkwaliteit en minder geluidsbelasting vergroten de woonaantrekkelijkheid. Klimaatadaptatie, klimaatmitigatie (energietransitie gebouwde omgeving) en de versterking van de biodiversiteit zorgt voor een toekomstbestendige verstedelijking

Kansengelijkheid : kansenongelijkheid leidt ertoe dat dat inwoners, afhankelijk van hun achtergrond (zoals inkomen) in verschillende wijken terechtkomen. En kansarmen en kwetsbaren wonen steeds meer bij elkaar. In buurten en wijken dreigt steeds meer sociale verschraling. Dit kan leiden tot meer onveiligheid, overlast in buurten en wijken. Het versterken van de zelfredzaamheid van bewoners door inkomensverbetering als gevolg van werk- en opleiding draagt bij aan het sociaal welbevinden. Goed onderwijs en volop gelegenheid voor inwoners om elkaar te ontmoeten zijn cruciaal. Er zal in de stad daarom voldoende ruimte gemaakt moet worden voor maatschappelijke voorzieningen zoals nieuwe onderwijshuisvesting, zorgvoorzieningen en ontmoetingsplekken binnen en buiten. De bereidheid van bewoners om zelf te investeren in hun woning en woonomgeving zal leiden tot een aantrekkelijk woon- en leefklimaat wat bijdraagt aan een evenwichtige en duurzame verstedelijking.

Economie, kunst en cultuur : Zaanstad blijft woon /werk stad, ook in de toekomst. Dit betekent zowel nieuwe woningen bouwen als behouden van de bestaande - en creëren van de nieuwe banen. Daarbij moeten we de schaarse ruimte in de stad slim benutten door het toekomstbestendig combineren van wonen en werken en te sturen op een optimale woon werk balans. In Zaanstad is de ruimte voor zowel bestaande als toekomstige economie. Productieve wijken en te transformeren bedrijfsterreinen bieden vestigingsruimte ook aan (nieuwe) bedrijven, die verenigbaar zijn met stedelijke woonmilieus en een duurzame stedelijke ontwikkeling waar zowel gewoond als gewerkt kan worden. Voldoende (lokale en goed bereikbare) werkgelegenheid zorgt daarnaast voor minder (uitgaande) vervoersbewegingen en dus minder C02 uitstoot. Dit draagt bij aan het op gang komen van een tegenspitsbeweging wat de kansen op een nieuwe hoogwaardig openbaar vervoer verbinding (HOV) vergroot.