Lokale heffingen

De lokale heffingen vormen een belangrijk onderdeel van de inkomsten van gemeenten en zijn een integraal onderdeel van het gemeentelijk beleid. De lokale heffingen bestaan uit belastingen (bijvoorbeeld Onroerendezaakbelasting (OZB) en Parkeerbelasting), bestemmingsheffingen (Rioolheffing en Afvalstoffenheffing) en rechten (bijvoorbeeld Leges en Begraafrechten).

Een aanduiding van de lokale lastendruk is van belang voor de integrale afweging tussen beleid en inkomsten. Het beleid lokale heffingen is vastgelegd in de nota Kostentoerekening tarieven 2017. Het kwijtscheldingsbeleid maakt het beeld van de lokale lasten compleet.

Tarieven Onroerende zaakbelastingen en overige belastingen

Op de Onroerendezaakbelastingen en overige belastingen wordt alleen een prijsindexatie toegepast van 2,3%. Belastinginkomsten komen ten gunste van de algemene dekkingsmiddelen van de gemeente.

Tarieven rechten en bestemmingsheffingen

Voor de tarieven van de rechten of retributies (waaronder de Leges) en de bestemmingsheffingen (zoals de Riool- en Afvalstoffenheffing) geldt dat deze 100% kostendekkend zijn, tenzij anders wordt besloten. De opbrengst van een recht of bestemmingsheffing mag niet meer bedragen dan 100% van de begrote kosten. Alleen de Vermakelijkhedenretributie is niet begrensd tot een maximum van 100% kostenverhaal en mag enigszins een overschrijding laten zien.

Loon en prijsindexering

Als uitgangspunt voor de tariefontwikkeling geldt indexering van alle tarieven met de indexeringspercentages van het Centraal Planbureau. Voor de prijsindex wordt voor 2023 een percentage van 2,3% gehanteerd, conform de zogenoemde IMOC (Prijs Materiële Overheidsconsumptie). In 2022 bedroeg deze indexering nog 1,4%. Voor de loonindex 2023 geldt het nieuwe percentage van 3,6%.

Deze indexen zijn vastgesteld in de maart-raming van het CPB. En ook onderdeel van de kaderbrief en daarmee de begroting. Inmiddels zijn de indexen landelijk fors opgelopen. Door bij de belastingen, rechten en heffingen uit te gaan van de maart-raming weet het college de stijging van deze tarieven beperkt te houden.

Woonlasten

De lokale woonlasten bestaan in Zaanstad uit de OZB, Rioolheffing en Afvalstoffenheffing.
Onderstaande tabel geeft een overzicht van de ontwikkeling van de woonlasten.

*   Na herwaardering bepaalt de gemeente medio oktober de OZB–tarieven.

** kostendekkende tarieven inclusief 2,3% indexering zouden uitkomen op respectievelijk € 303,94 en € 101,34, Door net als in 2022 een korting vanuit de egalisatievoorziening toe te passen, blijft de werkelijke tariefstijging beperkt tot 2,3% ten opzichte van 2022.

Gemiddelde woonlasten per heffingseenheid 2023 t.o.v. 2022 Zaanstad

*   Het bedrag OZB is afhankelijk van de WOZ-waarde van de woning.

Gemiddelde woonlasten 2022 ten opzichte van andere gemeenten

In vergelijking tot andere gemeenten, zijn de woonlasten in Zaanstad relatief hoog. Relatief omdat de woonlasten landelijk sterk uiteen lopen. lopen. In belangrijke mate wordt het veroorzaakt door de door gemeenten gemaakte keuzes, zoals; de wijze van kostenverhaal, het dekkingspercentage en waar de lasten worden neergelegd (eigenaar, gebruiker of beiden).
Gegevens over de landelijke ontwikkelingen op het gebied van lokale heffingen worden gerapporteerd door het COELO (Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden). Het COELO rapporteert jaarlijks over de woonlasten in 40 grote gemeenten (≥ 90.000 inwoners).

Woonlasten 2022 Zaanstad t.o.v. 39 andere grote gemeenten

Bron: Kerngegevens belastingen grote gemeenten 2022 COELO

Hoe de ontwikkelingen in 2023 zullen zijn, is nu nog niet inzichtelijk. De verwachting is dat het COELO medio januari de nieuwe gegevens publiceert.

Belastingopbrengsten

Onderstaande tabel geeft een overzicht van de lokale heffingen.
De begrote en werkelijke belastingopbrengsten

*Bedrag wijkt af van hetgeen gepresenteerd in de B2022 omdat naast de opbrengst heffingen ook andere baten (Afvalfonds/Wecycle) waren opgenomen. Door deze aanpassing worden alleen de opbrengst heffingen gepresenteerd.  

** Bedrag in deze toelichting wijkt af van het bedrag dat financieel in de begroting is verwerkt als gevolg van uitstel ingangsdatum nieuwe Omgevingswet. Hierop volgt in december 2022 een begrotingswijziging. In de begroting is voor Leges omgevingsvergunningen een opbrengst van € 7,204 mln. verwerkt en is het totaal van belastingen en heffingen € 106,448 mln.