Stedelijke ontwikkeling

De woningmarkt is gespannen: er is veel vraag naar woonruimte, maar het aanbod blijft achter. Vooral mensen met een laag en middeninkomen ondervinden hiervan de gevolgen. Zaanstad zet daarom in op versnelling van de nieuwbouwproductie en een groter betaalbaar aanbod in de vorm van minstens 30% sociale huur en 30% in het middensegment. Er zijn meer sociale huurwoningen nodig om verschillende aandachtsgroepen, zoals mensen die vanuit een zorginstelling doorstromen, te kunnen huisvesten.

Ook in 2023 zetten we in op het verder ‘verharden’ en ‘vergunnen’ van de bouwplannen. Na jaren van voorbereidende planvorming zal de start bouw in 2023 volgens de actuele prognose rond de doelstelling van 1.000 woningen per jaar opleveren. Middelen uit de rijksregelingen Woningbouwimpuls en het Volkshuisvestingsfonds zullen bijdragen aan de verdere versnelling van de uitvoering. Ook de bouwproductie van sociale huurwoningen zal met de start bouw van een aantal grote projecten zoals Zaanse Helden, Oostzijderpark, Jonker-Juffer, Poort van Saendelft en Kreekrijk fase G+E, een impuls krijgen. De sturing op meer woningen in het middensegment moet vorm krijgen in nieuw te ontwikkelen plannen.

Door senioren te stimuleren naar een passende woning te verhuizen, komen er meer geschikte woningen voor andere woningzoekenden beschikbaar. De pilot Doorstroming senioren loopt tot 1 juli 2023, met de intentie tot meerjarige samenwerking met regiogemeenten en woningcorporaties. Ook door nieuw te nemen maatregelen als invoering van de opkoopbescherming blijven meer woningen beschikbaar voor startende gezinnen.

We bouwen toekomstbestendige woningen, buurten en wijken waarbij we aandacht hebben voor energietransitie, circulariteit, klimaatadaptatie, natuurinclusief bouwen, duurzame mobiliteit en gezondheid.

Ruimtelijke keten : slim benutten van schaarse ruimte - omgevingsvisie, omgevingsplannen, omgevingsvergunningen, integrale borging omgevingskwaliteit
2023 is een overgangsjaar. De Omgevingswet wordt naar verwachting ingevoerd op 1 januari 2023. De voorbereiding is in volle gang.

De Zaanse Omgevingsvisie vormt het nieuwe kader en werken we verder uit. De contouren en de inhoud van het Zaans Omgevingsplan worden helderder. De impact van de Omgevingswet en de Wet kwaliteitsborging op vergunningverlening, toezicht en handhavingstaken krijgt steeds meer vorm.

De Zaanse Omgevingsvisie geeft de hoofdlijnen van het integraal omgevingsbeleid weer richting 2040 en verder. Voortbordurend op de reeds vastgestelde zes strategische opgaven en de ruimtelijke kernkwaliteiten wordt in de Omgevingsvisie een eerste ruimtelijke vertaalslag gemaakt in vijf verschillende gebieden. Voor de Omgevingsvisie komt in 2023 een integrale strategie om stappen te zetten richting uitvoering.

Het beleid is leidend voor het omgevingsplan en de omgevingsvergunning. Een groot deel van de huidige bestemmingsplannen is echter niet actueel, waardoor meer maatwerk nodig is. Op 1 januari 2023 werken we van rechtswege met een tijdelijk omgevingsplan. In dit (tijdelijke) omgevingsplan zijn alle huidige planologische plannen opgenomen. Voor een groot aantal initiatieven zijn in de tweede helft van 2022 nog bestemmingsplanprocedures opgestart, zodat deze nog onder de Wet ruimtelijke ordening vallen. In het eerste en tweede kwartaal worden die aan de raad aangeboden voor vaststelling. Ondertussen zijn we gestart met het eerste onderdeel van het Zaanse omgevingsplan voor de woonwijken voor de pilotgebieden Willis en Westzaan. De verwachting is dat in dit overgangsjaar nog veel onduidelijk zal zijn. We werken zowel met oude als met nieuwe wetgeving.

Wettelijk gezien hebben we tot en met 2029 om tot één dekkend Zaans omgevingsplan te komen. Echter, de inzet is om zo snel mogelijk de basis op orde te krijgen, waardoor de dienstverlening aan de burgers, bedrijven en organisaties sneller verbetert en minder maatwerk bij vergunningen nodig is. Initiatieven kunnen via het vergunningenspoor en/of via het omgevingsplan verlopen. We spannen ons nadrukkelijk in om beide manieren mogelijk te maken.

We hebben geoefend met de omgevingstafels. Daarmee proberen we in een zo vroeg mogelijk stadium initiatieven te begeleiden naar een goede procedure. Voor initiatiefnemers is er een dynamische handleiding om een omgevingsplan te kunnen maken.

Omgevingskwaliteit is onder de Omgevingswet een belangrijk begrip: daarin vallen niet alleen stedenbouw en welstand, maar ook cultuurhistorie en de inrichting van de openbare ruimte. Gebiedsgericht en in een zo vroeg mogelijk stadium sturen we op de kwaliteit van de fysieke leefomgeving. Bij gebiedsontwikkeling vervullen de supervisieteams een belangrijke adviserende rol. Rondom advisering bij rijksmonumenten stellen we een Gemeentelijke Adviescommissie (GAC) in. Deze GAC heeft een integrale adviesrol op omgevingskwaliteit.

Versterken en behouden van de cultuurhistorische identiteit (erfgoed)
Het koesteren van het cultuurhistorisch erfgoed is belangrijk. Met het bewaken van dit erfgoed wil Zaanstad de (omgevings)kwaliteit van de woon- en leefomgeving en de Zaanse identiteit versterken, nu en in de toekomst. Cultuurhistorie vormt een essentieel onderdeel van de Omgevingsvisie en het omgevingsplan. De gemeente zoekt samenwerking met andere partijen in de stad voor het behoud en het vastleggen van deze cultuurhistorie.