Product 1.4 Armoede- en schuldenaanpak
Armoede en schulden zijn twee van de meest bepalende factoren voor gelijke kansen voor kinderen, jongeren, volwassenen, wijken en buurten. We zien in sommige wijken en buurten, met name in Zaandam-Oost, een grote concentratie van gezinnen die in armoede leven. Kinderen in armoede kunnen zonder ondersteuning vanuit de gemeente vaak niet meedoen met sport, cultuur en activiteiten. Ze ervaren vaak een achterstand op school, ontwikkelen zich minder goed en ondervinden vaker gezondheidsproblemen. En als je als kind al niet goed mee kunt komen in de maatschappij, dan lukt je dat later als volwassene vaak ook niet. Met alle gevolgen en maatschappelijke kosten van dien. Inwoners ervaren stress als gevolg van armoede en schulden en zijn mede daardoor minder goed in staat om beslissingen te nemen op lange termijn. Armoede is zowel een veroorzaker áls een gevolg van problemen op andere leefgebieden van een inwoner en vraagt daarom om een integrale en op preventie gerichte aanpak. Als een gevolg van de actuele inflatie en stijgende energielasten komen steeds meer huishoudens financieel klem te zitten. De druk van de vaste lasten en huishoudelijke uitgaven is dusdanig groot dat niet alleen lage inkomens, maar ook steeds meer huishoudens met een inkomen boven modaal iedere maand structureel geld tekortkomen. We richten ons daarom steeds meer op het vroegtijdig en gericht signaleren van problemen en het aanbieden van hulp. Onder meer door de inzet van vroegsignalering van schulden en budgetondersteuning. Ook nemen we stevige maatregelen om de hoge inflatie en de stijgende energieprijzen te compenseren. We trekken daarbij samen op met de maatregelen die het Rijk neemt en met lopende initiatieven die versnelt de woningen in Zaanstad verduurzamen. Er zit een groot verschil tussen wijken en buurten als het om armoede gaat. Verschil maken tussen wijken vergroot het effect dat we bereiken. We versterken ons netwerk met maatschappelijke partners die zich richten op de bestrijding van armoede. Wie schulden heeft, kan rekenen op ondersteuning bij het oplossen hiervan met een stress-sensitieve aanpak; zo ontstaat rust om te werken aan de toekomst. Er is nazorg voor wie dat nodig heeft. Inwoners met een inkomen op of onder het sociaal minimum (momenteel 110% van de van toepassing zijnde bijstandsnorm) kunnen gebruikmaken van financiële regelingen om het inkomen aan te vullen. Voor Meedoen Zaanstad komt er de stadspas. |
|---|
Indicatoren
Naam | Realisatie 2018 | Realisatie 2019 | Realisatie 2020 | Realisatie 2021 | Begroting 2023 | Streef- | Bron |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
Minder minimahuishoudens | 10,7% | 10,3% | 10,5% | nnb | 10,5% | * | CBS |
Minder kinderen in armoede % | 9,6% | 9,4% | 9,6% | nnb | 9,6% | 5,2% | CBS |
Toelichting
Percentage minimahuishoudens
- In de toelichting op dit product, dit programma, en andere programma’s staat de impact omschreven die armoede heeft op kansengelijkheid en gezondheid, en op kinderen in het bijzonder. We omschrijven de integrale en op preventie gerichte aanpak om armoede te voorkomen, het vroegtijdig signaleren van problemen en aanbieden van ondersteuning om de impact van armoede te verminderen.
- *We streven ernaar het percentage minimahuishoudens te laten dalen onder, of ténminste gelijk te houden aan, het landelijk gemiddelde.
Aantal kinderen dat opgroeit in armoede
- In de toelichting op dit product, dit programma, en andere programma’s staat de impact omschreven die armoede heeft op kansengelijkheid, gezondheid etc., en op kinderen in het bijzonder. We omschrijven de integrale en op preventie gerichte aanpak om armoede te voorkomen, het vroegtijdig signaleren van problemen en aanbieden van ondersteuning om de impact van armoede te verminderen.
- Het kabinet heeft zich ten doel gesteld om het aantal kinderen dat opgroeit in armoede deze kabinetsperiode te halveren (t.o.v. 2015) en wij streven naar dat doel in Zaanstad. Bij deze indicator gaan wij uit van het percentage kinderen dat opgroeit in een huishouden met een inkomen tot 110% van het voor dat huishouden geldende sociaal minimum.
Speerpunten 2023
Het beleid herijken en succesvolle projecten structureel maken
De effecten van corona, prijsstijgingen en aflopende incidentele middelen vragen om een herijking van het huidige armoedebeleid en de minimaregelingen. We stellen € 0,4 mln. structureel extra beschikbaar en herstructureren het armoedebudget waardoor € 0,6 mln. beschikbaar is om succesvolle, maar incidenteel gedekte, maatregelen en projecten structureel voort te zetten, zoals vroegsignalering en Ondernemers met Geldzorgen, maar ook verschillende landelijke projecten.
Actuele ontwikkelingen vragen om focus op preventie en nazorg
Als een gevolg van onder meer de nasleep van corona, de energieproblematiek en de algehele inflatie signaleren onze Sociale Wijkteams medio 2022 al een toename van hulpvragen. Door vroegtijdig ondersteuning en maatwerk te bieden, bijvoorbeeld gericht op de besparing van energiekosten, proberen we het ontstaan van (grotere) schulden en een groter wordend beroep op onze schulddienstverlening te voorkomen. Inwoners die we geholpen hebben, bieden we nazorg. Deze nazorg willen we dit jaar verder versterken.
Het aantal kinderen dat opgroeit in armoede halveert
Het kabinet heeft zich ten doel gesteld om het aantal kinderen dat opgroeit in armoede deze kabinetsperiode te halveren (t.o.v. 2015). Kinderarmoede gaat over meer gaat dan alleen financiële problemen. Kinderen écht uit armoede halen betekent dat we - samen met het Rijk - de bestaanszekerheid van hun ouders (of verzorgenden) moeten waarborgen. We willen hier de komende jaren als gemeente aan bijdragen met concrete maatregelen.
Stadspas
De introductie van de stadspas voor inwoners van Zaanstad staat gepland voor de zomer van 2023. Werkendeweg bekijken we welke andere regelingen we aan de stadspas kunnen toevoegen. En we kijken hoe de beleidsterreinen gezondheid, onderwijs, duurzaamheid en cultuur de stadspas kunnen gebruiken.
Versterken netwerk armoede initiatieven
Ons netwerk met maatschappelijke partners die zich direct en indirect richten op de bestrijding van armoede breiden we verder uit en blijven we onderhouden. Doel van dit netwerk is om te zorgen voor een formeel en informeel netwerk, waar de partijen ervaringen en adviezen delen. Zo zetten we samen stappen tegen armoede en sociale uitsluiting.
Beïnvloedbaarheid van de kosten
Beïnvloedbaar
De beïnvloedbare kosten betreffen kosten voor vergoeding van ziektekostenverzekering (€ 2,7 mln), kosten voor armoede projecten, een stelpost, Get a grip en Mobility mentoring (€ 0,4 mln), projecten van Meedoen (€ 0,5 mln), stadspas (€ 0,3 mln) en vroegsignalering schulden (€ 0,8 mln).
Beperkt beïnvloedbaar
Dit betreft kosten voor de bijzondere bijstand (€ 4,0 mln), individuele inkomstoeslag (1,1 mln), schuldhulpverlening (€ 0,5 mln) verlengde leertijd (€ 0,2 mln), escalatiebudget (€ 0,1 mln) en medische adviezen en studietoeslag (€ 0,1 mln).
Niet beïnvloedbaar
De niet beïnvloedbare kosten zijn minder dan € 0,1 mln.
Op middellange termijn beïnvloedbaar
Dit betreft kosten voor Stichting leergeld (€ 0,1 mln) en financiële educatie, jeugdeducatie en voedselbank (€ 0,1 mln).