Onderhoud kapitaalgoederen

De openbare ruimte bestaat uit kapitaalgoederen zoals wegen, groen en speelplaatsen, bruggen, kades, openbare verlichting en verkeersregelinstallaties. Eind 2017 is de nota onderhoud kapitaalgoederen openbare ruimte (2017/39232) door de raad vastgesteld. Eind 2022 wordt de nieuwe volgende nota kapitaalgoederen aan de raad ter besluitvorming voorgelegd. Deze nota bevat het beleidskader voor de gemeentelijke kapitaalgoederen in de openbare ruimte.

Kwaliteitsniveau

De Kwaliteitscatalogus van CROW (kennisinstituut voor de openbare ruimte) deelt de technische kwaliteit van de openbare ruimte op in vijf categorieën (A+, A, B, C en D). Kwaliteitsniveau A staat voor een hoog kwaliteitsniveau en kwaliteitsniveau D staat gelijk aan het hebben van een slecht onderhoudsniveau/onderhoudsachterstanden; deze delen van de openbare ruimte zijn niet acceptabel of hadden al vervangen moeten zijn.

De openbare ruimte in Zaanstad wordt ten aanzien van het aspect netheid op kwaliteitsniveau C onderhouden. Uitzondering hierop is het centrumgebied Inverdan bestaande uit de Gedempte Gracht, de Dam en het deel van de Westzijde dat deel uitmaakt van het kernwinkelgebied; dat onderhouden we op kwaliteitsniveau B. De vervanging (technische) van de openbare ruimte vindt plaats op kwaliteitsniveaus D ingepland in het meerjaren-investeringsplan (MIP) openbare ruimte

Onderhoudsplan

De volgende onderhoudsplannen zijn van toepassing:

De nota ‘Onderhoud kapitaalgoederen openbare ruimte’ geeft inzicht in de onderhoudstoestand (anno 2022), legt de haalbare onderhoudskwaliteit vast en geeft inzicht in de hiertoe beschikbare en benodigde middelen. In de nota wordt vooruitgekeken naar de opgave voor de jaren 2022 en verder.

Zaanstad streeft ernaar om de onderhoudsachterstanden niet verder te laten oplopen dan 15% van het gemeentelijk areaal. Deze ambitie is door de raad vastgesteld in 2017 en vergelijkbaar met andere gemeenten als Amsterdam, Haarlem en Rotterdam.

In 2021 zijn delen van de openbare ruimte opnieuw geïnspecteerd. Op basis daarvan is de hoogte van de onderhoudsachterstanden geactualiseerd en is een nieuwe prognose gemaakt ten aanzien van de benodigde financiële middelen voor de komende jaren. De totale onderhoudsachterstanden zijn gesteld op € 28,2 mln. In de geactualiseerde nota “Onderhoud kapitaalgoederen openbare ruimte 2022’ zijn de nieuwe inzichten verwoord.

Jaarlijks wordt het meerjaren-investeringsplan(MIP) voor de openbare ruimte geactualiseerd waarbij rekening wordt gehouden met woningbouw/bouwimpuls. Binnen de financiële ruimte worden de vervangingsinvesteringen voor de komende jaren benoemd.

Speerpunten 2023

• Structuurplan openbare ruimte
  Het structuurplan krijgt vorm als bouwsteen van de omgevingsvisie en is gericht op de (toekomstige) inrichting en –inrichtingsprincipes van de openbare ruimte. De integrale analyse van de buitenruimte van de gemeente is hierbij uitgangspunt. De raad wordt gedurende het proces doorlopend betrokken.

• De gemeente groener maken
  Met een fonds van € 4,0 miljoen (2023-2026) wordt uitvoering gegeven aan het Bomenbeleidsplan 2020-2050, het Groen en Waterplan en het Uitvoeringsprogramma Klimaatadaptatie, waarmee de stadse omgeving gebiedsgericht groener wordt. Er wordt nieuw maaibeleid ingevoerd met de ambitie om 50 ha gazon meer biodivers te maken door minder vaak maaien, ecologisch beheer of sinusbeheer. Hiervoor is structureel een bedrag van € 0,45 miljoen beschikbaar. Bij stedelijke ontwikkelingen wordt nadruk gelegd op een boomkroonbedekking van 20-30%. Zes schoolpleinen per jaar de komende 10 jaar worden groen ingericht en er worden drie koele plekken per jaar aangelegd.

• Kwaliteitsontwikkeling openbare ruimte
  De basis moet weer op orde komen door het inlopen van de achterstanden in de openbare ruimte. Het technische niveau van de openbare ruimte is momenteel op orde en voldoet aan de uitgangspunten die de raad in 2017 heeft vastgesteld (15% onderhoudsachterstanden). Bij de kwaliteitsontwikkeling openbare ruimte gaat het vooral over de leefbaarheid en de beeldkwaliteit die we voor ogen hebben. De zienswijze van de raad en de uitgewerkte ambities worden naar de praktijk vertaald in beleid, projecten en aanpassingen in het beheer van de openbare ruimte.

• Begraafplaatsen
  Op de begraafplaatsen houden we het beheer op het niveau. Het beheer van de algemene delen van de begraafplaatsen wordt toegerekend aan de openbare ruimte. Er worden op deze manier minder kosten toegerekend aan de begraafplaatsen en daardoor stijgen de tarieven niet verder dan de indexatie.  

Financiën

Onderstaand financieel overzicht geeft aan op welke wijze de kapitaalgoederen en het onderhoudsbudget financieel is vertaald in de meerjarenbegroting. Dit betreft de exploitatielasten. De investeringsbedragen zelf zie je terug in de paragraaf investeringen.

Kerncijfers