Publiekrechtelijk
- Publiekrechtelijk Metropoolregio Amsterdam(Bedragen x €1.000)Metropoolregio AmsterdamRechtsvorm:
De MRA is geen juridische entiteit en heeft geen mogelijkheden om bindende besluiten te nemen. Het is een netwerk waarin wordt samengewerkt met provincies, gemeenten en de VRA. In de Samenwerkingsafspraken 2021 staat hoe de deelnemers met elkaar samenwerken.
Oprichtings-/publicatiedatum:01-01-2007Vestigingsplaats:AmsterdamToezichtsregime:Openbaar belangHet gezamenlijk werken aan onderwerpen die de grenzen van de gemeenten overstijgen. Bijvoorbeeld duurzaamheid, economie, mobiliteit en ruimtelijke vraagstukken, maar ook vanuit een sociaal maatschappelijke invalshoek.
Bestuurlijk belangMetropool Regio Amsterdam (MRA) kent geen bestuurlijke vertegenwoordiging.
Er is in juridische zin geen bestuurlijk belang. Er kunnen binnen de MRA geen bindende besluiten worden genomen, dit is aan de gemeenteraden van de individuele deelnemers. Er is een informeel bestuurdersnetwerk.
Stemverhouding: nvtActualiteiten en risico'sOntwikkelingen
Op basis van de MRA agenda 2020-2024 wordt gewerkt langs een aantal opdrachten:
- Opdracht 0: De samenwerking verder versterken Metropoolregio Amsterdam
- Opdracht 1: Werk maken van een veerkrachtige, inclusieve en schone economie
- Opdracht 2: Bouwen voor de woningbehoefte en met groei de leefkwaliteit van het geheel versterken
- Opdracht 3: Vaart maken met het metropolitaan mobiliteitssysteem
Vanaf 2023 wordt de MRA agenda vanaf 2025 voorbereid.
Governance
De MRA bestaat uit 30 gemeentes, 2 provincies en de VRA. Deze deelnemers zijn weer opgedeeld in zeven deelregio’s. Uitgangspunt hiervoor is de huidige geografische indeling: Amsterdam, Amstelland-Meerlanden, Zuid-Kennemerland, IJmond, Zaanstreek-Waterland, Gooi en Vechtstreek, Almere-Lelystad. Iedere deelregio is met minimaal één afgevaardigde vertegenwoordigd in het Bestuur, de bestuurlijke platforms en de portefeuillehoudersoverleggen.
(1) Bestuur
·Heeft de dagelijkse leiding over de samenwerking in de MRA
·Bewaakt de realisatie van de centrale ambitie, de drie inhoudelijke doelen en de samenhang
·Gezicht naar buiten: coördineert de lobby in Den Haag en Brussel en zorgt dat met één mond wordt gesproken
·Verantwoordelijk voor draagvlak voor te nemen besluiten
·Legt verantwoording af aan algemene vergadering
·Komt maandelijks bijeen
·Bestaat uit: Burgemeester Amsterdam (voorzitter en formateur), Commissaris van de Koning Noord-Holland, Commissaris van de Koning Flevoland, Directeur MRA (secretaris)
Per Bestuurlijk platform één afgevaardigde, niet zijnde de voorzitter (geografisch verdeling)
(2) Bestuurlijke platforms
3 platforms (Economie, Ruimte, Mobiliteit) en 4 portefeuillehoudersoverleggen
(3) Algemene vergadering
(4) Raden en Staten + Raadtafel
(5) Directie
Deelnemers MRA:
- Gemeenten (30)
Aalsmeer, Almere, Amstelveen, Amsterdam, Beverwijk, Blaricum, Bloemendaal, Diemen, Edam-Volendam, Gooise Meren, Haarlem, Haarlemmermeer, Heemskerk, Heemstede, Hilversum, Huizen, Landsmeer, Laren, Lelystad, Oostzaan, Ouder-Amstel, Purmerend, Uitgeest, Uithoorn, Velsen, Waterland, Wijdemeren, Wormerland, Zaanstad, Zandvoort.
- Provincies (2)
Noord-Holland, Flevoland
- Vervoerregio Amsterdam (VRA)
onbekend - Publiekrechtelijk Recreatieschap Alkmaarder en Uitgeestermeer(Bedragen x €1.000)Recreatieschap Alkmaarder en UitgeestermeerRechtsvorm:
Gemeenschappelijke regeling - openbaar lichaam
Oprichtings-/publicatiedatum:5 april 2007Vestigingsplaats:UitgeestToezichtsregime:middelOpenbaar belangHet Recreatieschap Alkmaarder- en Uitgeestermeer (RAUM) is een samenwerkingsverband van twaalf omliggende gemeenten en de provincie Noord-Holland. Het zet zich in voor:
- het verzekeren van een evenwichtige ontwikkeling van de recreatie en de watersport op en rondom het meer en aangrenzende gebieden;
- het tot stand brengen, bewaren en onderhouden van het landschap en een evenwichtig natuurlijk milieu dat is afgestemd op het onder bovenstaande geformuleerde.
Bestuurlijk belangWethouder Breunesse lid van het Algemeen Bestuur, plaatsvervanging door wethouder Tuijn.
Stemverhouding: 12,5%Actualiteiten en risico'sOntwikkelingen
Belangrijkste punten in 2023 voor het recreatieschap zijn:
- Op basis van de vastgestelde visie en het uitvoeringsplan richting geven aan de activiteiten en doelen van het RAUM, o.a. door het voorbereiden en uitvoeren van concrete projecten, zoals opgenomen in het Uitvoeringsprogramma, waaronder projecten uit het Zaanse Groen- en Waterplan, waaronder:
- Verder ontwikkelen Wandelnetwerk Omzoom;
- Opstellen Haalbaarheidsplan De Kil (versterking Oer-IJ); en
- Aanleg ontbrekende schakels fietspaden Buitenlanden – Omzoom.
- Het verdere intensivering van de ontwikkellocaties gericht op lagere beheerskosten en toenemende exploitatiebaten;
- Komen tot een duurzame toekomstvisie voor het RAUM met 2030 als horizon;
- Het in evenwicht brengen van de baten en lasten van het recreatiegebied voor de lange termijn, vooral voor het A-UM-gebied; en
- Het realiseren van een structureel evenwicht voor groot onderhoud en vervangingen ten opzichte van het genereren van meer inkomsten.
Risicoprofiel
Het risicoprofiel van deelname aan de gemeenschappelijke regeling is hoog. Het weerstandsvermogen is onvoldoende. De omvang van de huidige algemene reserve (weerstandscapaciteit) is € 45 en ligt onder het niveau van het benodigde weerstandsvermogen van € 390. Het bestuur van het RAUM heeft besloten aan te sluiten bij het uitgangspunt van de regio Noord-Kennemerland om slechts een beperkte algemene reserve aan te houden voor de GR: de norm is 2,5% van de lasten. De consequentie hiervan is dat een beroep op de participanten gedaan moet worden indien de risico's die zich voordoen het bedrag van de algemene reserve overschrijden.
Financiële positie
Jaarrekening 2021
Het jaar 2021 is afgesloten met een positief saldo van € 354. Het resultaat zal aan de bestemmingsreserve worden toegevoegd.
Begroting 2023-2026
De begroting 2023 houdt rekening met een tekort van € 13. Dit tekort is het saldo van de aparte begrotingen voor beide deelgebieden:
• A-UM: € 123 (negatief);
• IJ-Z: € 110 (positief).
Het begrotingstekort van A-UM zal ten laste van de bestemmingsreserve van A-UM worden gebracht. Het begrotingsoverschot van IJ-Z zal ten gunste van de reserve van IJ-Z worden gebracht. De participantenbijdrage van Zaanstad stijgt voor 2023 met 2,3% naar € 390 (in 2022: € 381).
Risico’s en beheersmaatregelen
Risico’s zijn:
- Overmacht: optreden extreem weer, brand, (vogel)ziekte en plagen flora en fauna en (drugs)dumpingen;
- Overvloedige plantengroei in het Alkmaardermeer; en
- Veranderende en verzwarende wet- en regelgeving.
De huidige weerstandscapaciteit is voldoende voor het benodigde weerstandsvermogen. Op de (middel)lange termijn moeten o.b.v. de onderhouds- en investeringsplannen wel bestuurlijke keuzes worden gemaakt.
middel - Publiekrechtelijk GGD Zaanstreek Waterland(Bedragen x €1.000)GGD Zaanstreek WaterlandRechtsvorm:
Gemeenschappelijke regeling - openbaar lichaam
Oprichtings-/publicatiedatum:01-09-2016Vestigingsplaats:ZaandamToezichtsregime:hoogOpenbaar belangGGD Zaanstreek-Waterland beschermt, bewaakt en bevordert de gezondheid en de sociale veiligheid van alle mensen in de regio. Daarbij staat een preventieve en collectieve aanpak voorop, met specifieke aandacht voor bevordering van participatie en ondersteuning van de eigen regie van mensen. Als uitvoeringsorganisatie van de gemeenten sluit de GGD aan bij de gemeentelijke verantwoordelijkheden in het sociaal domein.
Bestuurlijk belangEen lid van het Algemeen Bestuur (AB) heeft in de vergadering van het AB één stem. In die gevallen waarin Zaanstad en Purmerend zwaarwegende bezwaren hebben tegen een voorstel en met het oog daarop tegenstemmen, leidt die tegenstem tot verwerping van het voorstel. Het voorgaande is niet van toepassing op het voorstel tot vaststelling van de begroting respectievelijk de jaarrekening van de GGD. Wethouder Onclin is lid van het AB, plaatsvervanger wethouder Slegers.
Stemverhouding: 12%Actualiteiten en risico'sOntwikkelingen
Het AB heeft eind 2020 besloten om naar aanleiding van meerdere geconstateerde knelpunten samen met de GGD te kijken naar de toekomst en heeft dit de naam “GGD 3.0” meegegeven.
Binnen het GGD 3.0 worden 3 sporen onderzocht:
- Het opstellen van een regionale visie met gemeenschappelijke uitgangspunten. Deze uitgangspunten worden de basis voor een gemeenschappelijke opgave en een goede samenwerking daartoe. Het gaat daarbij om regionale maar zeker ook lokale samenwerking.
- Een financiële analyse met behulp van een extern bureau, met als doel een gezonde GGD binnen huidige financiële kaders.
- Het derde spoor is de governance, waarbij gekeken wordt naar een herijking van kerntaken van de GGD en naar de organisatorische inrichting van de Gemeenschappelijke Regeling (GR).
De 3 sporen moeten leiden tot adviezen voor verbetering, transparantie en verbeterde afspraken en zullen landen in het visiedocument. Dit visiedocument wordt medio 2023 verwacht.
Naast de GR taken worden ook de separaat bij de GGD belegde contracttaken meegenomen in het traject. Hierdoor ontstaat er een totaal beeld van alle activiteiten van de GGD en de daarbij behorende financieringsstromen. Ten aanzien van contracttaken kan het onderzoek leiden tot advisering over de beste positionering of financieringsvorm in de toekomst.
Risicoprofiel
Gemeenten zijn wettelijk verplicht om een GGD in stand te houden voor de uitvoering van de taken op het gebied van de publieke gezondheidszorg. Het risicoprofiel van de GGD is hoog: de financiële bijdrage in de Gemeenschappelijke Regeling is groot (ruim € 6,1 mln.in 2021 obv meerjarenbegroting 2021-2024), terwijl de gemeente Zaanstad, in verhouding tot deze financiële bijdrage, maar beperkte invloed heeft in het Algemeen Bestuur. Iedere gemeente heeft één stem. Dit betekent voor Zaanstad een stemverhouding van 12% en een financiële bijdrage van 47% in het gemeenschappelijke deel. De politieke en maatschappelijke betrokkenheid zijn eveneens groot: de activiteiten van de GGD betreffen de gezondheid van de inwoners. Een probleem op het gebied van volksgezondheid haalt direct de pers en heeft zijn weerslag op de politiek.
Een actuele reden voor hoge risicoprofilering is de noodzaak om van de GGD een meer toekomstbestendige organisatie te maken.
Financiële positie
Jaarrekening 2021
De financiële afrekening over 2021 laat een positief resultaat zien van € 148.832.
Door GGD Zaanstreek – Waterland is voorgesteld om het resultaat als volgt te bestemmen:
- Toevoeging van € 37.622 aan de algemene reserve om deze op het afgesproken niveau van maximaal 5% van de gemeentelijke bijdrage te behouden
- € 70.000 voor deelname aan het project functionele (bovenregionale) samenwerking op het gebied van infectieziektenbestrijding
- € 41.210 in te zetten ter dekking van incidentele kosten wegwerken achterstanden informatiebeheer.
Gemeente Zaanstad heeft een positieve zienswijze afgegeven om het resultaat conform voorstel te bestemmen.
Begroting 2023
De Begroting 2023 is een kopie van de kadernota 2023.
De belangrijkste ontwikkelingen voor 2023 betreffen autonome wijzigingen als gevolg van het Rijksvaccinatieprogramma, de nieuwe gemeentelijke taak prenataal huisbezoek en de toename van het aantal geboortes.
Gemeente Zaanstad heeft een positieve zienswijze afgegeven op de ingediende begroting 2023.
De uitwerking van GGD 3.0 zou kunnen leiden tot een aanpassing van de begroting GGD voor 2023. Naar verwachting zal deze tegelijk worden aangeboden met de kadernota 2024 GGD.
Risico’s en beheersmaatregelen
Risico: Onvoldoende zicht op bedrijfsvoering GGD
Beheersmaatregel: GGD 3.0 traject waarin gezamenlijk wordt opgetreden om tot een gedeelde visie te komen op inhoud, financiën en Governannce
Risico: Aanbod GGD sluit niet voldoende aan op behoefte inwoners/ maatschappelijke visie gemeente
Beheersmaatregel: periodiek inhoudelijk overleg om beleidkeuzes door te nemen en bestaand aanbod te verbeteren of nieuw aanbod te implementeren
Risico: het AB heeft onvoldoende zicht op uitvoering contracttaken GGD
Beheersmaatregel: GGD 3.0 traject zal leiden tot een betere Governance
Risico: GGD is eigen risicodrager. Afschaling van taken/ opdrachten kunnen leiden tot (langdurige) frictiekosten die aan gemeenten worden doorbelast
Beheersmaatregel: Zaanstad communiceert als goed opdrachtgever tijdig het afstoten van taken/ opdrachten, zodat de GGD tijd heeft om passende maatregelen te nemen de frictiekosten te beperken. Verder zal er vanuit 3.0 een nieuwe Governance worden ontwikkeld om heldere afspraken te maken over frictiekosten en de wederzijdse verantwoordelijkheid om deze te beperken.
Risico: Autonome ontwikkelingen of wetwijzigingen kunnen leiden tot toename van kosten
Beheersmaatregel: Periodiek overleg dat aansluit op de PDCA cyclus om daarmee sneller te kunnen anticiperen op toekomstige wijzigingen
Risico: Het komen tot een toekomstbestendige GGD levert gaat mogelijk gepaard met hoge kosten.
Beheersmaatregel: In het traject GGD 3.0 wordt gestuurd op het vinden van oplossingen binnen de bestaande middelen.
hoog - Publiekrechtelijk Vervoerregio Amsterdam(Bedragen x €1.000)Vervoerregio AmsterdamRechtsvorm:
Gemeenschappelijke regeling - openbaar lichaam
Oprichtings-/publicatiedatum:7 maart 2017Vestigingsplaats:AmsterdamToezichtsregime:middelOpenbaar belangDe Vervoerregio Amsterdam heeft als doel het, door samenwerking van gemeenten, oplossen van regionale problemen en benutten van regionale kansen in de regio Amsterdam.
Bestuurlijk belangWethouder Slegers is lid van het AB/DB.
De wethouder van Amsterdam is voorzitter van het DB en tevens voorzitter van de Regioraad
Stemverhouding: 11,3%Actualiteiten en risico'sOntwikkelingen
Het aantal OV-reizigers nam door COVID-19 enorm af, terwijl de kosten voor de vervoerders op hetzelfde niveau bleven. Intussen kiezen mensen vaker voor alternatieven zoals de fiets en de auto en zien we dat steeds meer thuis wordt gewerkt en dat goederen meer en meer aan huis worden bezorgd. Doel van de VRA is het herstel van de kostendekkingsgraad van het OV, zodat toegewerkt kan worden naar een basis waar vanuit ontwikkeling en groei naar de toekomstige behoefte opnieuw mogelijk is. De prognoses van de vervoerders geven aan dat in 2025 de reizigersopbrengsten zich weer op het niveau van 2019 bevinden. De jaren 2023 en 2024 zijn overbruggingsjaren.
Nergens in Nederland is de druk op de woningmarkt zo hoog als in de Metropoolregio Amsterdam (MRA). Daarom moeten er in korte tijd veel nieuwe woningen worden gebouwd. De totale behoefte in de MRA is 250.000 woningen tot 2040, waarbij 175.000 al moet worden gebouwd voor 2030. Om dit mogelijk te maken is een aanzienlijke bereikbaarheidsinvestering nodig van alle MRA-partners.
De projectkosten nemen toe door stijging van grondstof- en energieprijzen, mede als gevolg van de oorlog in Oekraïne. Het betekent dat er in de volle breedte van de begroting naar ruimte moet worden gezocht; van investeringen in busbanen en fietsroutes tot de aanschaf van nieuw metromaterieel, van de vervangingsbudgetten tot de exploitatiegelden.
Met het nieuwe Dagelijks Bestuur wordt gewerkt aan een bestuursakkoord. In het bestuursakkoord wordt rekening gehouden met actualiteiten die spelen binnen de Vervoerregio Amsterdam. Het bestuursakkoord wordt in het najaar van 2022 gepresenteerd. De uitkomsten van het bestuursakkoord en de daarbij horende wijzigingen op de doelstelling en de financiën worden verwerkt in de begroting die in oktober aan de Regioraad wordt aangeboden.
Risicoprofiel
Financiële positie
Jaarrekening 2021
Het jaar 2021 is afgesloten met een positief saldo van € 63,3 miljoen. Het resultaat zal als volgt worden bestemd:
- toevoeging aan de begroting 2022 € 57,9 miljoen voor projecten die doorlopen naar 2022
- toevoeging aan saldo BDU € 5,4 miljoen
Begroting 2023-2026
De volgende bestuurlijke hoofdthema’s worden voorzien:
- Werken aan verkeersveiligheid; met een aanpak die erop gericht is om gevaarlijke wegen, fietspaden, kruispunten en rotondes versneld aan te pakken. Vanuit het Rijk wordt cofinanciering beschikbaar gesteld. Zaanstad werkt aan de verbetering van de verkeersveiligheid door uitvoering van de activiteiten uit het Werkplan verkeersveiligheid 2021-2023 en maakt hierbij gebruik van de mogelijkheden van cofinanciering door VRA en Rijk.
- Schoon & Duurzaam; het verduurzamen van alle onderdelen van het mobiliteitssysteem. Eén van de belangrijkere punten daarbij is het verschonen van het openbaar vervoer met de Zero Emissie-deal, waarmee de vervoerders worden ondersteund. De nieuwe concessie Zaanstreek-Waterland (eind 2023) zal uitgevoerd worden met bussen die volledig Zero Emissie (ZE) rijden.
- Samen Bouwen aan Bereikbaarheid (Sbab); in het programma ‘Samen Bouwen aan Bereikbaarheid’ werken regio en Rijk samen aan de bereikbaarheid van de Metropool tegen de achtergrond van de verdere groei met ruim 250.000 woningen tot 2040. Zaanstad is goed aangehaakt, o.a. bij de totstandkoming van het Multimodaal Toekomstbeeld MRA.
- Voor iedereen toegankelijke mobiliteit; De VRA wil ervoor zorgen dat zoveel mogelijk mensen zelfstandig kunnen reizen en daarmee meer vrijheid hebben in hun mobiliteit. Voorbeelden van acties zijn de inzet van de OV-Coach die mensen helpt reizen in het openbaar vervoer en het realiseren van toegankelijke haltes.
- Concessies openbaar vervoer; Het gebruik van het openbaar vervoer is nog niet op het niveau van voor corona. Het is nog niet duidelijk hoe dit zich verder zal ontwikkelen. Samen met het Rijk en de vervoerders werkt de VRA aan slim omgaan met de nieuwe situatie en de onzekerheden. De concessie Zaanstreek-Waterland is eind juni 2022 gegund aan EBS. EBS biedt vanaf de start een hoog vervoersaanbod aan en zet in op technologische ontwikkeling en nog meer inclusiviteit.
Risico's en beheersmaatregelen
- Corona Pandemie; de afname van OV-reizigers door COVID-19 kan leiden tot liquiditeitsproblemen bij de vervoerbedrijven. De beschikbaarheidsvergoeding van het Rijk is toegezegd tot en met eind 2022 → Om het vervoeraanbod aan te laten sluiten op de veranderde mobiliteitsbehoefte dienen andere accenten of prioriteiten in de meerjarenbegroting, investeringsprogramma’s en beleid te worden gelegd. De VRA neemt hierin de regie.
- Zuidasdok; het project zorgt voor een betere bereikbaarheid van de Amsterdamse Zuidas en het noordelijke deel van de Randstad. Stagnatie van het project raakt ook andere ambities, zoals aanpassingen op Amsterdam CS → Om de voortgang gaande te houden, is er continu overleg met Amsterdam en het Rijk.
- Woningbouwopgave MRA; in een vroege fase moet al rekening worden gehouden met de toekomstige mobiliteitsbehoefte. Bij het Rijk staat echter het denken over de bouwopgave centraal. Dit kan leiden tot onwenselijke mobiliteitspatronen of complexe mobiliteitsopgaven naderhand → De VRA is in allerlei gremia actief om de belangen van mobiliteit voor het voetlicht te brengen bij de planvorming.
- Tekort laadcapaciteit; het elektriciteitsnetwerk raakt vol hetgeen effect heeft voor de beschikbaarheid van laadcapaciteit voor elektrische bussen en de geplande instroom van elektrische bussen → De gemeente Amsterdam maakt deel uit van een taskforce om met oplossingen te komen. De VRA en GVB zijn via Amsterdam aangesloten hierbij.
- Duuzaamheidsambitie; voor het behalen van de duurzaamheidsdoelstellingen moeten veel partijen op veel niveaus in de regio samenwerken. De sturings- en beïnvloedingsmogelijkheden van de VRA zijn beperkt → De VRA houdt vinger aan de pols vanuit het programma Schoon en duurzaam en draagt zelf bij door in de bedrijfsvoering te werken op het hoogste niveau 5 van de duurzaamheidsprestatieladder.
middel - Publiekrechtelijk Centraal Nautisch Beheer(Bedragen x €1.000)Centraal Nautisch BeheerRechtsvorm:
Gemeenschappelijke regeling - bedrijfsvoeringsorganisatie
Oprichtings-/publicatiedatum:18-03-1994Vestigingsplaats:AmsterdamToezichtsregime:middelOpenbaar belangHet Centraal Nautisch Beheer (CNB) heeft als doel het verkrijgen van eenheid in het beleid en de uitvoering van taken van gemeenten en het rijk die betrekking hebben op het scheepvaartverkeer binnen het Noordzeekanaalgebied. De regeling is ook bedoeld om een bijdrage te leveren aan het verbeteren van infrastructurele voorzieningen en de toegankelijkheid van de vaarweg.
Bestuurlijk belangWethouder Slegers is lid van het bestuur, plaatsvervanger wethouder Onclin.
Stemverhouding: 15%Actualiteiten en risico'sActualiteiten en risico's
Ontwikkelingen
Voor 2023 zijn de volgende speerpunten benoemd, te weten:
• Visie Havenmeester 2030: in de visie zijn de ambities tot 2030 beschreven. Deze ambities worden verder uitgewerkt in de hieronder genoemde speerpunten / werkprogramma’s.
• Bereikbare haven: dit werkprogramma richt zich op een veilige, vlotte, duurzame en toekomstbestendige bereikbaarheid van de zeehavens in het Noordzeekanaalgebied.
• Datagedreven havenmeester: datagedreven processen helpen bij het hebben van een actuele informatiepositie van de haven, om voorspellingen te kunnen doen en om beoordelingen zoveel mogelijk geautomatiseerd te laten verlopen.
• Veilige haven: is een randvoorwaarde voor alle activiteiten in de haven.
• Schone Scheepvaart: het reduceren van emissies in de scheepvaart op basis van het emissiemodel geformuleerde ambities.
Risicoprofiel
Het risicoprofiel van de gemeenschappelijke regeling Centraal Nautisch Beheer Noordzeekanaalgebied is "gemiddeld" laag. Financieel draagt de gemeente Zaanstad nauwelijks bij in de gemeenschappelijke regeling. Het Havenbedrijf Amsterdam NV draagt het exploitatiesaldo. Zaanstad heeft 15% van de stemmen in het Algemeen Bestuur.
Financiële positie
Zaanstad betaalt jaarlijks een bedrag van € 11 als bijdrage voor het uitvoeren van veiligheidsinspecties bij zeeschepen. Voor het overige garandeert het Havenbedrijf Amsterdam de financiële exploitatie van de GR Centraal Nautisch Beheer Noordzeekanaalgebied.
Risico's en beheersmaatregelen
Risico: Het CNB heeft geen eigen weerstandsvermogen. De publieke taakuitoefening is door het CNB gemandateerd aan de Divisie Havenmeester van het Havenbedrijf Amsterdam NV. De governance-regels waaraan Havenbedrijf Amsterdam NV moet voldoen, onder andere die van solvabiliteit en liquiditeit, waarborgen dat onverwachte financiële tegenvallers de publieke taakuitoefening niet in gevaar brengen.
Beheersmaatregelen vanuit gemeente Zaanstad:
- Begroting en jaarrekening van de afgelopen drie jaren zijn beschikbaar.
- Zaanstad neemt deel aan het Algemeen bestuur van CNB. Minimaal twee keer per jaar is er een bestuursvergadering. De vaststelling van de begroting en jaarrekening vindt plaats in het Algemeen bestuur CNB. Alvorens de jaarstukken ter vaststelling voor te leggen, kunnen de gemeenteraden jaarlijks een zienswijze geven op de jaarstukken.
- Zaanstad participeert in het Beleidsoverleg van het CNB. Dat komt elke twee maanden bij elkaar.
- Voorstellen van Verbonden Partijen tot aanpassing van de statuten en gemeentelijke deelname worden altijd besproken met sector Strategie en Control.
Risico: Havenbedrijf Amsterdam NV hanteert een systeem van risicomanagement gebaseerd op Enterprise Risk Management (COSO-ERM). Risico’s op verschillende deelgebieden zijn geïnventariseerd en geclassificeerd op basis van kans en mogelijke impact. Periodiek wordt deze inventarisatie herhaald om gewijzigde of nieuwe risico’s tijdig te kunnen onderkennen.
Beheersmaatregelen:
- goed opgeleid personeel (regelmatige oefening en bijscholing, eigen simulator);
- up-to-date-systemen en technische infrastructuur tot heldere processen & procedurebeschrijvingen met duidelijke bevelstructuur;
- het onderhouden van nauwe contacten met belangrijke externe belanghebbenden zoals Rijkswaterstaat;
- periodieke evaluatie of de bestaande beheersmaatregelen nog afdoende zijn en of aanvullende maatregelen nodig zijn.
middel - Publiekrechtelijk Veiligheidsregio Zaanstreek Waterland(Bedragen x €1.000)Veiligheidsregio Zaanstreek WaterlandRechtsvorm:
Gemeenschappelijke regeling - openbaar lichaam
Oprichtings-/publicatiedatum:26 januari 2017Vestigingsplaats:ZaandamToezichtsregime:hoogOpenbaar belangDoor intergemeentelijke samenwerking uitvoering geven aan:
a. het inventariseren van risico’s van branden, rampen en crises;
b. het adviseren van het bevoegd gezag over risico’s van branden, rampen en crises in de bij of krachtens de wet aangewezen gevallen alsmede in de gevallen die in het beleidsplan zijn bepaald;
c. het adviseren van het college van B&W over de taak, bedoeld in artikel 3, eerste lid
d. het voorbereiden op de bestrijding van branden en het organiseren van de rampenbestrijding en de crisisbeheersing;
e. het instellen en in stand houden van een brandweer;
f. het instellen en in stand houden van een GHOR;
g. het voorzien in de meldkamerfunctie;
h. het aanschaffen en beheren van gemeenschappelijk materieel;
i. het inrichten en in stand houden van de informatievoorziening binnen de diensten van de veiligheidsregio en tussen deze diensten en de andere diensten en organisaties die betrokken zijn bij de onder d, e, f, en g genoemde taken.
Bestuurlijk belangBurgemeester Hamming is voorzitter van het AB, vervanging wethouder Van der Laan.
Stemverhouding: 12,8%Actualiteiten en risico'sOntwikkelingen
Omgevingswet in relatie tot bezuinigingstaakstelling 2020-2027
Het AB VrZW besloot (d.d 6 december 2019) tot een reductie van 1 fte op de WABO (Wet algemene bepalingen Omgevingsrecht) advisering met een budgettair effect van €74.000. Vanuit de veronderstelling dat de invoering van de Omgevingswet zou leiden tot een vermindering van de werkzaamheden op het gebied van advisering naar gemeenten door VrZW. Op basis van de huidige inzichten is echter de inschatting dat de invoering van de Omgevingswet (waarschijnlijk 1 januari 2023) en de daarmee samenhangende implementatie van de Wet Kwaliteitsborging Bouwen, gaat leiden tot een verzwaring van de taken op het gebied van advisering en toezicht. De bezuiniging is daarmee niet realiseerbaar. In 2022 wordt door VrZW in afstemming met de gemeenten een visiedocument opgesteld om de opgave voor VrZW
nader te duiden en te kwantificeren.
Duurzaamheid
VrZW heeft de duurzame stip op de horizon gedefinieerd als “Een slimme duurzame VrZW: samen naar een betere wereld in 2030”. In het plan zijn de thema’s en ambities benoemd. Die thema’s zijn: mobiliteit, energie, groen, water en circulariteit. Voor elk van deze thema’s zijn onderwerpen uitgewerkt waar de veiligheidsregio de komende jaren mee aan de slag gaat, waarbij vooral wordt ingezet op zaken die het meest van toepassing zijn op ons de organisatie. Het duurzaamheidsplan kent een prioritering van diverse maatregelen die in 2022 en de jaren erop volgend uitgevoerd worden. Dit vraagt om extra financiële investeringen vanaf 2023. In de begroting van de veiligheidsregio is voor de belangrijkste onderwerpen op de korte en de langere termijn een nadere uitwerking opgenomen.
Wet normalisering rechtspositie ambtenaren, rechtspositie vrijwilligers en nieuw dekkingsplan
Vanaf 1januari 2020 is de Wet normalisering rechtspositie ambtenaren (WNRA) van kracht. Voor de veiligheidsregio’s geldt vooralsnog dat zij van deze wet zijn uitgesloten omdat in Europese wet- en regelgeving wordt geëist dat er voldoende onderscheid bestaat tussen vrijwilligers en beroepsmedewerkers. Dit kan forse personele, organisatorische en financiële consequenties hebben voor de inrichting van de dekking binnen Zaanstreek-Waterland. Het huidige dekkingsplan is geactualiseerd, op basis van dezelfde uitgangspunten die gehanteerd zijn voor het dekkingsplan 2018-2022 (= een technische exercitie). Anderzijds vindt een uitgebreide (her)oriëntatie op de brandweerzorg plaats (o.a. op basis van de WNRA). Naar verwachting wordt deze eind 2022 opgeleverd.
Informatievoorziening
De ontwikkeling van informatiegestuurd werken vraagt steeds meer aandacht. Zowel bij repressief optreden als bij crises en rampen dient de organisatie beter ondersteund te worden bij het nemen van beslissingen door het combineren van databestanden, data-analyse, bewerking en versneld presenteren van actuele informatie. Een goede informatiepositie is essentieel voor het efficiënt en effectief uitvoeren van onze taken op het gebied van de brandweerzorg en risico -en crisisbeheersing. Om de verdere ontwikkeling op gebied van het informatiegestuurd werken te ondersteunen met de inzet van data analisten en softwaretools is een extra structureel budget noodzakelijk van €100.000,-.
Naast kansen leidt deze digitale transformatie echter ook tot bedreigingen voor onze continuïteit en een goede informatievoorziening. Het waarborgen van informatieveiligheid vragat investeringen, o.a. het vergroten van de personele capaciteit op gebied van informatieveiligheid, aanschaf van specifieke software en het inhuren van deskundigheid. De prognose van de structurele meerkosten komt uit op €260.000 per jaar bestaan uit 2fte aan capaciteit en ca. €60.000 voor externe dienstverlening bestaande uit 24/7 monitoring en bewaking van onze systemen voor cyberaanvallen.
Samen werken bi] VrZW (hybride werken)
Het hoofdkantoor aan het Prins Bernhardplein 112 is in 2006 gebouwd en destijds voorzien van een traditionele inrichting met kleine werkkamers die grotendeels langs lange gangen gesitueerd zijn.
Deze kantoorinrichting voldoet niet meer aan de maatstaven van deze tijd. In het eerste halfjaar van 2022 werkt VrZW een opzet voor een moderner kantoorconcept uit dat invulling geeft aan de bovengenoemde noodzaak. In deze begroting zijn voor de aanpassingen nog geen investeringsbedragen opgenomen. Op basis van de uitwerking en een verbouwingsplan zal het Algemeen Bestuur hierover eind 2022 separaat worden geïnformeerd en de besluitvorming voorgelegd krijgen.
Risicoprofiel
Financiële positie
Jaarrekening 2021
De jaarrekening 2021 laat een positief resultaat zien van € €620.000. Er wordt voorgesteld het resultaat als volgt te bestemmen:
- Verhogen bestemmingsreserve €85.000, het betreft om kosten van de extern belegde oefeningen die in 2022 alsnog plaats zullen vinden.
- Vorming bestemmingsreserve € 535.000 voor hybride werken
Begroting 2023
De begroting bedraagt afgerond 35 miljoen. Het budget van VrZW wordt gevormd door de bijdrage van het Rijk in de Brede doeluitkering Rampen (BDUR) en de bijdragen van de gemeenten. De belangrijkste wijzigingen uit de begroting zijn als volgt:
- Omgevingswet in relatie tot bezuinigingstaakstelling 2020-2027: deze bezuiniging van €74.000 wordt niet gerealiseerd. Op basis van de huidige inzichten lijkt de invoering van de Omgevingswet zelfs te gaan leiden tot een verzwaring van de taken. In 2022 wordt door VrZW in afstemming met de gemeenten een visiedocument opgesteld om de opgave voor VrZW nader te duiden en te kwantificeren.
- Hybride werken: in het eerste half jaar van 2022 wordt een opzet uitgewerkt, eind 2022 zal een voorstel ter besluitvorming voorliggen. In de begroting zijn nog geen financiële consequenties opgenomen. De (eventuele) investeringen kunnen worden afgeschreven over de looptijd van het huurcontract en worden gedekt uit de begrotingsruimte, waardoor een verhoging van de gemeentelijke bijdragen niet noodzakelijk is.
- Duurzaamheid: er wordt o.a. geïnvesteerd in mobiliteit en de elektrificatie van het klein/middelgroot wagenpark (kapitaallasten oplopend tot 110.000 in 2026), energiebesparende maatregelen (55.000 per jaar) en algemene maatregelen (25.000 per jaar)
- Invoering wet normalisering rechtspositie ambtenaren (WNRA), rechtspositie vrijwilligers en nieuw dekkingsplan: de impact is nog onduidelijk en wordt meegenomen in het dekkingsplan.
- Informatievoorziening: Om de verdere ontwikkeling op gebied van het informatiegestuurd werken te ondersteunen met de inzet van data analisten en softwaretools is een extra structureel budget noodzakelijk van €100.000. In de Kaderbrief 2023 werd aanvankelijk een totaalbedrag van €200.000 aan meerkosten voor de BIO opgevoerd maar gezien het voortschrijdende inzicht is bij voorlopige vaststelling van de begroting het oorspronkelijke bedrag met €60.000 verhoogd.
- Versterken communicatie: voor een betere en bredere verbinding met de samenleving het een vergroting van het begrip van het vak is een extra structureel budget gevraagd van €100.000.
Zienswijze
Voor de begroting is een positieve zienswijze afgegeven door Gemeente Zaanstad met een uitzondering van de opgenomen beleidsintensiveringen voor communicatie. In de AB vergadering van 8 juli 2022 is de begroting ongewijzigd vastgesteld.
Risico's en beheersmaatregelen
Risico's
- De dubbele rol van de gemeente Zaanstad in het Algemeen Bestuur in de rol van voorzitterschap en de rol van vertegenwoordiging van Gemeente Zaanstad kan leiden tot conflicterende belangen.
- Onvoldoende sturing op de exploitatie van de restcapaciteit van het oefencentrum voor commerciële activiteiten. De Veiligheidsregio Zaanstreek-Waterland is verantwoordelijk voor de uitvoering van de exploitatie van het oefencentrum, Gemeente Zaanstad kan hier beperkt op sturen, maar is wel financieel verantwoordelijk
Beheersmaatregelen
- In samenwerking met de andere gemeenten in Zaanstreek-Waterland wordt het proces om te komen tot een integraal (ambtelijk) advies aan de burgemeesters in het veiligheidsbestuur op belangrijke financiële / beleidsvraagstukken gemonitord.
- De gemeenteraad wordt jaarlijks de mogelijkheid gegeven haar zienswijze te geven inzake de (meerjaren)programmabegroting van de VrZW. Daarnaast is de VrZW transparant met haar overige P&C producten zoals de bestuursrapportages en de jaarrekening.
hoog - Publiekrechtelijk Rekenkamer Metropool Amsterdam(Bedragen x €1.000)Rekenkamer Metropool AmsterdamRechtsvorm:
Gemeenschappelijke regeling - gemeenschappelijk orgaan
Oprichtings-/publicatiedatum:20 augustus 2015Vestigingsplaats:AmsterdamToezichtsregime:laagOpenbaar belangDeze regeling is aangegaan om gezamenlijk een rekenkamer in te stellen. Dit is wettelijk verplicht. Het betreft een gemeenschappelijk orgaan.
Bestuurlijk belangDe rekenkamer heeft één lid. Dit lid is tevens directeur. De raden benoemen het lid van de rekenkamer op voordracht van een afvaardiging van de raden door een gelijkluidend besluit. Geen afvaardiging van een collegelid in deze regeling.
Stemverhouding: nvtActualiteiten en risico'sOntwikkelingen
In de gemeenschappelijke regeling is geregeld dat de raden van de deelnemende gemeenten voor een periode van zes jaar hun jaarlijkse bijdrage aan de rekenkamer vaststellen. De
huidige afspraak loopt tot en met het kalenderjaar 2021. Na afloop van de zes jaren maakt de rekenkamer een voorstel voor een eindafrekening met de gemeenten. Hierbij besteedt zij aandacht aan de gewenste startreserve voor de nieuwe periode. Daarnaast vindt een verrekening plaats voor meer- of minder geleverde onderzoeksinspanningen in verhouding
tot de ontvangen financiële bijdragen.
Vanwege het aantreden van een nieuwe bestuurder per 1 maart 2022 heeft het presidium van Amsterdam, in overleg met betrokken raadsleden uit Zaanstad, besloten
de huidige bijdragen nog voor één jaar te baseren op de bijdragen van de voorgaande jaren. In het Overlegorgaan RMA is besproken dat de periode van afrekening om die reden ook met een jaar wordt verlengd.
Risicoprofiel
Financiële positie
Jaarrekening 2021
De jaarrekening 2021 heeft een positief resultaat van € 62.251, het resultaat is als volgt bestemd:
- Toevoeging reserve symposium Waardevol bestuur € 15.000
- Toevoeging algemene reserve € 47.251
RMA houdt een algemene reserve aan van tussen de 10 en 15% van de te ontvangen jaarlijkse bijdragen. Eind 2023 bedraagt de algemene reserve naar verwachting circa € 349.000 of 14,5% van de jaarlijkse bijdragen. Wanneer de algemene reserve boven de 15% uitkomt, wordt in overleg met het Overlegorgaan RMA nagegaan hoe die middelen worden bestemd.
Begroting 2023 - 2026
De bijdragen voor 2023 zijn gebaseerd op de afspraak die gold voor de periode 2016-2021.
Het saldo van baten en lasten voor 2023 wordt begroot op € 46.770 (negatief). Dit tekort komt door de begrote kapitaallasten voor ICT- en huisvestingsinvesteringen. Door € 46.770
te onttrekken aan de bestemmingsreserves, ontstaat er een sluitende begroting.
Zienswijze
De raad van Zaanstad heeft een positieve zienswijze afgegeven en de begroting is ongwijzigd vastgesteld door het bestuur van de RMA.
Risico's en beheersmaatregelen
laag - Publiekrechtelijk Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied(Bedragen x €1.000)Omgevingsdienst NoordzeekanaalgebiedRechtsvorm:
Gemeenschappelijke regeling - openbaar lichaam
Oprichtings-/publicatiedatum:17 december 2015Vestigingsplaats:ZaandamToezichtsregime:hoogOpenbaar belangDe regeling wordt getroffen ter ondersteuning van de colleges bij de uitvoering van hun taken op het gebied van het omgevingsrecht in het algemeen en de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht in het bijzonder, alsmede de taken op het terrein van vergunningverlening, handhaving en toezicht op grond van de in artikel 5.1 van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht genoemde wetten. Voorts wordt de regeling getroffen ter behartiging van de taken voortvloeiend uit het Besluit risico's zware ongevallen 1999
Bestuurlijk belangWethouder Onclin is lid van het Algemeen Bestuur, plaatsvervanging door wethouder Breunesse.
Er is sprake van duale aansturing waarbij de wethouder financiën invulling geeft aan de eigenaarsrol en het inhoudelijk opdrachtgeverschap is belegd bij de beleidsportefeuillehouder.
Stemverhouding: 9,8%Actualiteiten en risico'sOntwikkelingen
De inhoudelijke activiteiten van de Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied liggen voor een groot deel vast vanuit wet- en regelgeving en beleidsdoelstellingen van de opdrachtgevers.
Aanvullend is de strategische agenda voor 2022-2024 van de Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied vastgesteld. De strategische agenda bestaat uit drie samenhangende en elkaar versterkende onderdelen:
- Inhoudelijke opgaven op het gebied van klimaat, milieu-gerelateerde gezondheid, en transformatie gebieden
- Versterking van ons instrumentarium op het vakgebied vergunning verlenen, toezicht houden, handhaven en adviseren
- Organisatieontwikkeling: wat is er nodig binnen de ODNZKG om punt 1 en 2 te realiseren.
Hiermee blijft de Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied de reguliere taken doen en geven de grote maatschappelijke opgaven hier mede richting aan.
- De inwerkingtreding van de Omgevingswet staat gepland voor 1 januari 2023. Voor de Omgevingswet is voor 2023 financiële rust afgesproken met opdrachtgevers.
- Voor het werkveld bodem is vorig jaar al een inschatting gemaakt voor 2022 van het verwachte effect op opdrachtgeversniveau van de overdracht van provinciale taken naar gemeenten.
- Voor het werkveld bouw is dit voor fase 1 van de Wet Kwaliteitsborging bouw gemaakt.
Beiden zijn vorig jaar besloten voor 2022, en worden door het uitstel van de invoering van de omgevingswet nu verschoven naar 2023.
Aanvullend zijn diverse ontwikkelingen die impact hebben op de uitvoering van de taken en mede richting geven aan de koers voor de komende jaren.
De inwerkingtreding van de Omgevingswet
De inwerkingtreding van de Omgevingswet staat gepland voor 1 januari 2023. In de jaren 2023-2025 zal blijken hoe de nieuwe regels in de praktijk uitpakken en zullen onduidelijkheden langzamerhand worden opgehelderd. De Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied heeft een stevige projectorganisatie Omgevingswet en vervult in de regio een centrale rol bij de implementatie. Er wordt geparticipeerd in diverse regionale en landelijke overleggen, zoals over de legesheffing onder de Omgevingswet, over het Digitaal Stelsel Omgevingswet en over de financiële gevolgen van de Omgevingswet. Dit om de regels en gevolgen aangaande de Omgevingswet nauwlettend te volgen en waar nodig tijdig te kunnen acteren en implementeren.
De wet Kwaliteitsborging bouw
Volgens planning treedt Wet kwaliteitsborging bouw (Wkb) voor de 1e fase gelijktijdig met de Omgevingswet in werking. De impact wordt voor de OD NZKG in kaart gebracht. De wijziging in de uitvoering van taken heeft in ieder geval personele consequenties. Vooralsnog gaan we ervan uit dat dit opgevangen kan worden door de flexibele schil. De verwachting is dat de impact voor 2023 bij de halfjaarrapportage 2022 bekend is
Wet open overheid
De Wet open overheid (Woo) is de opvolger van de Wet openbaarheid van bestuur. De Woo heeft tot doel om overheden transparanter te maken. Overheidsorganen moeten online een register gaan bijhouden van documenten (zoals ingekomen en uitgaande post en belangrijke interne stukken) en datasets waarover zij beschikken. In 2020 heeft de OD besloten over te gaan op het actief openbaar maken van de documenten uit het Tata Steel-dossier. Daar is inmiddels een start mee gemaakt. Hiermee loopt de OD NZKG voor op de verplichting die is opgenomen in de Wet Open Overheid. Voor 2023 wordt dit verder doorgezet.
Financiële positie
Jaarrekening 2021
Het jaar 2021 is afgesloten met een positief saldo van € 832.000. Het positieve rekening resultaat van € 832.000 is toegevoegd aan de reserve Omgevingswet.
Begroting 2023 - 2026
De belangrjkste wijzigingen in de begrote omzet 2023 in vergelijking met 2022:
- daling van 502K als gevolg van Wet Kwaliteitsborging Bouw, Bodem omgevingswet en Wbb
- Indexatie € 1.304K conform de kaderbrief en
- een stijging als gevolg van volume/kengetal vraagstukken, autonome ontwikkelingen en beleidswensen van 5.950K.
- Daarnaast wordt er 377K minder onttrokken uit reserves.
Zienswijze
Naar aanleiding van de ontwerpbegroting is een positieve zienswijze afgegeven.
Risico's en beheersmaatregelen
Risico's
De noodzakelijke weerstandscapaciteit van de Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied wordt bepaald door kwantificering van de gewogen risico’s. Deze risico’s zijn:
- veranderende wetgeving,
- conjuncturele ontwikkelingen, COVID-19 en arbeidsmarkt
- bedrijfsvoering
- prestatiegericht financieren
Op basis van de risico-inventarisatie in relatie tot de weerstandscapaciteit is het weerstandsvermogen vanaf 2021 1,4 - 1,6. Dit valt binnen de bestuurlijk vastgestelde norm (1-1,5) en is daarmee voldoende.
Beheersmaatregelen
Om risico’s op te kunnen vangen heeft de OD NZKG een risicobuffer in het leven geroepen.
Daarnaast zijn er frequent overleggen tussen gemeente en OD, zowel bestuurlijk als ambtelijk op diverse niveaus.
hoog - Publiekrechtelijk Gezamenlijke ombudsman metropool Amsterdam(Bedragen x €1.000)Gezamenlijke ombudsman metropool AmsterdamRechtsvorm:
Gemeenschappelijke regeling - gemeenschappelijk orgaan
Oprichtings-/publicatiedatum:7 februari 2017Vestigingsplaats:AmsterdamToezichtsregime:middelOpenbaar belangDeze regeling is aangegaan om op een effectieve en efficiënte wijze vorm en inhoud te geven aan de door de Gemeentewet aan de raad gegeven mogelijkheid om voor de behandeling van verzoekschriften een gezamenlijke ombudsman in te stellen. Het betreft een gemeenschappelijk orgaan.
Bestuurlijk belangDe gemeente Amsterdam krijgt mandaat om jaarlijks de begroting en jaarrekening van de ombudsman voor het volgende kalenderjaar vast te stellen. De ombudsman voert ten minste jaarlijks overleg met een vertegenwoordiging van de raden.
Stemverhouding: nvtActualiteiten en risico'sOntwikkelingen
Opzetten Ombudsacademie
Het betreft hier een leerschool voor (o.a.) gemeenteambtenaren, werkzaam op verschillende niveaus (uitvoering, staf, beleid etc.), waarbij het bevorderen van behoorlijk overheidsfunctioneren en preventief onderzoek aan de hand van klachten vanuit de ombudsmanpraktijk en die uit de eerstelijnsklachtbehandeling centraal staat.
Risicoprofiel
Financiële positie
Jaarrekening 2021
2021 is afgesloten met een positief resultaat van € 160.675. Dit saldo is als volgt bestemd:
- Toevoeging aan bestemmingsreserve ICT 50.000
- Toevoeging bestemmingsreserve Ombudsacademie € 95.000
- Toevoeging algemene reserve € 15.675
In artikel 12 van de gemeenschappelijke regeling is vastgelegd dat bij een positief exploitatieresultaat over een begrotingsjaar dit resultaat in het volgende begrotingsjaar aan de
begrotingspost algemene reserve wordt toegevoegd.
Begroting 2023
De Ombudsman heeft de begroting 2023 vastgesteld op een lastentotaal van €2.538.848. Het lastentotaal van de begroting 2022 na eerste wijziging is vastgesteld op €2.634.960.
Sinds 2014 voorziet de GROMA in de mogelijkheid een positief resultaat toe te voegen aan de algemene reserve om een buffer op te bouwen van 10% van de totale bijdragen van alle deelnemer. Indien er sprake is van een overschrijding van de begroting dient deze reserve als eerste aangesproken te worden. De verwachting is dat in 2023 de algemene reserve niet aangesproken hoeft te worden omdat inkomsten en uitgaven in balans zijn.
Zienswijze
Op grond van artikel 13 van de GROMA stelt de Ombudsman zelf jaarlijks de begroting voor het volgende kalenderjaar vast. Op basis van werkafspraken met deelnemers wordt de begroting niet voor zienswijze aangeboden.
Risico's en beheersmaatregelen
De financiële risico’s voor de Ombudsman zijn vooralsnog beperkt. Het belangrijkste risico is langdurige ziekte van personeel.
Om dat risico af te dekken is de afspraak gemaakt met gemeente Amsterdam dat de kosten voor personeel dat langdurig ziek is, niet meer volledig (maximaal voor de duur van 6 maanden) ten laste komen van het budget van de Ombudsman. De daarna beschikbaar komende middelen kan de Ombudsman dan inzetten voor vervangende personele capaciteit.
De prijspeilstijgingen en inflatie in 2023 een vormen een belangrijk risico.
In de meerjarenraming is uitgegaan van een indexatie (op basis van loonkostenontwikkeling) van 3,6% ten opzichte van de begroting 2022. De indexatie heeft vooral effect op de baten (verhoging bijdragen deelnemende gemeenten) en op de lasten (verhoging van loonkosten).middel - Publiekrechtelijk Regionale samenwerking decentralisaties sociaal domein(Bedragen x €1.000)Regionale samenwerking decentralisaties sociaal domeinRechtsvorm:
Gemeenschappelijke regeling - regeling zonder meer
Oprichtings-/publicatiedatum:21 januari 2016Vestigingsplaats:ZaandamToezichtsregime:middelOpenbaar belangGezamenlijke inkoop en beleidsvoorbereiding en -uitvoering.
Bestuurlijk belangDeze lichte vorm van publieke samenwerking kent geen bestuur.
Stemverhouding: n.v.t.Actualiteiten en risico'sDe RZM, een lichte variant van een gemeenschappelijke regeling, betreft de afspraak tot samenwerking op twee onderdelen van de drie decentralisaties (Jeugdhulp en Wmo) met de 7 andere gemeenten in Zaanstreek-Waterland (Beemster, Edam-Volendam, Landsmeer, Oostzaan, Purmerend, Waterland en Wormerland). Om deze samenwerking in de praktijk te realiseren, heeft de gemeente Zaanstad vanaf 2014 met de regiogemeenten een Dienstverlenings- en samenwerkingsovereenkomst “Regionale Inkoop Sociale Domein” (hierna: DVO) afgesloten.. In 2015 is de samenwerking geëvalueerd. De gemeenten Purmerend en Beemster hebben toen besloten om ten aanzien van de Wmo vanaf 1 januari 2016 zelf hun inkoop- en contractmanagement te organiseren. De gemeente Edam-Volendam doet met ingang van 1 juli 2016 zelf het inkoop- en contractmanagement t.a.v. de Wmo. Deze wijzigingen zijn verwerkt in de huidige DVO. De uitgetreden gemeenten willen de zorg dichter op hun inwoners organiseren. Voor de Jeugd regelt Zaanstad de inkoop en het contractmanagement van de Regionale raamovereenkomsten die de regio Zaanstreek-Waterland samen met de regio Amsterdam-Amstelland met zorgaanbieders heeft afgesloten.
De nieuwe gemeenschappelijke regeling en DVO is per 1 januari 2019 ingegaan. De looptijd is tot eind 2024.
middel - Publiekrechtelijk Recreatieschap Twiske-Waterland(Bedragen x €1.000)Recreatieschap Twiske-WaterlandRechtsvorm:
Gemeenschappelijke regeling - openbaar lichaam
Oprichtings-/publicatiedatum:4-4-2013Vestigingsplaats:ZaanstadToezichtsregime:middelOpenbaar belangHet bevorderen van een evenwichtige ontwikkeling in de openluchtrecreatie - in samenhang met de vorenstaande Gemeenschappelijke Regelingen - tot stand brengen en bewaren van een evenwichtig natuurlijk milieu, het tot stand brengen en duurzaam in stand houden van het specifieke en gedifferentieerde karakter van het landschap door bescherming, ontwikkeling en consolidatie van de waarden die het in zich draagt.
Bestuurlijk belangWethouder Breunesse is lid van het AB, plaatsvervanging door wethouder Tuijn
Stemverhouding: 12,5%Actualiteiten en risico'sOntwikkelingen
Belangrijke punten voor het recreatieschap in 2023 zullen zijn:
- (Verder) uitvoeren van projecten uit het uitvoeringsprogramma, waaronder voor Zaanstad van belang:
o Afronden van de werkzaamheden aan het Schanszichtpad en openstelling.
o Overname van recreatieve infrastructuren van waterschap en gemeenten in alle deelnemende gemeenten;
o Studie naar verbeteren verbinding Twiske – Jagersveld; en
o Realisering project Buitenpoorten bij de stations Wormerveer en Zaandijk-Zaanse Schans.
- Omvormen van de Marsen tot zorgboerderij;
- Mede realiseren van het Interbestuurlijk Programma Vitaal Platteland: Laag-Holland;
- Uitwerken en (mede)realiseren van het recreatief grid (netwerk) en buitenpoorten in Midden-Noord-Holland;
- Begeleiden van meekoppelingsproject recreatieve voorzieningen Markermeerdijken; en
- In het kader van beheer en onderhoud aandacht voor meer biodiversiteit, betere spreiding van de recreatiedruk en breder recreatief aanbod.
Risicoprofiel
Het risicoprofiel van deelname aan de gemeenschappelijke regeling is gemiddeld. Het berekende weerstandsvermogen is voldoende. Zaanstad heeft voor onderdeel Twiske 16,7 % van de stemmen, voor onderdeel Waterland 8,3% van de stemmen.
Financiële positie
Jaarrekening 2021
Het jaar 2021 is afgesloten met een positief saldo van € 120. Het resultaat wordt aan de reserve van het recreatieschap toegevoegd.
Begroting 2023-2026
De programmabegroting 2023 – 2026 sluit met een positief saldo van € 121. De verwachting is, dat de reserves en voorzieningen in 2023 met € 50 toenemen. De participantenbijdrage in 2023 stijgt met een indexering van 5,17% volgens CPI-index 2021. Voor Zaanstad betekent dit een participantenbijdrage van € 231 (in 2022: € 220).
Risico’s en beheersmaatregelen
De belangrijke risico’s voor Twiske-Waterland zijn:
- Overmacht: optreden extreem weer, brand, (vogel)ziekte en plagen flora en fauna en (drugs)dumpingen;
- Geen (grootschalige) evenementen (corona);
- Veranderende en verzwarende wet- en regelgeving.
Per risico wordt de kans vermenigvuldigd met de potentiële omvang in euro’s. Het berekende weerstandsvermogen als beheermaatregel bedraagt op 31-12-2021 € 427.
middel - Publiekrechtelijk Participatiebedrijf Zaanstad Purmerend (Werkom)(Bedragen x €1.000)Participatiebedrijf Zaanstad Purmerend (Werkom)Rechtsvorm:
Gemeenschappelijke regeling - bedrijfsvoeringsorganisatie
Oprichtings-/publicatiedatum:01-01-2018Vestigingsplaats:PurmerendToezichtsregime:hoogOpenbaar belangDe gemeenschappelijke regeling is getroffen voor het doeltreffend en doelmatig uitvoeren of doen uitvoeren van de taken van de colleges voortkomend uit of samenhangend met de Participatiewet en de Wet sociale werkvoorziening.
Bestuurlijk belangPer 1 januari 2018 hebben de gemeenten Purmerend en Zaanstad samen het Participatiebedrijf opgericht om effectiever te zijn in de uitvoering van de Wet Sociale Werkvoorziening en de Participatiewet. Namens Zaanstad heeft wethouder Onclin zitting in het bestuur en wethouder Groothuismink is waarnemer.
Er is sprake van duale aansturing waarbij de wethouder financiën invulling geeft aan de eigenaarsrol en het inhoudelijk opdrachtgeverschap is belegd bij de beleidsportefeuillehouder.
Stemverhouding: 50%Actualiteiten en risico'sOntwikkelingen
Het veld waarin Werkom opereert is sterk in beweging. De arbeidsmarkt is krap, maar de mensen die nog niet aan het werk zijn, hebben veel begeleiding en andere vormen van ondersteuning nodig om werk te vinden en te behouden. Tegelijkertijd is het stelsel van sociale zekerheid in beweging. De Participatiewet wordt gewijzigd met als doel om de wet menselijker te maken en de regering is voornemens meer mensen in aanmerking te laten komen voor een Beschut Werk-indicatie. Daarnaast ontstaan er meer mogelijkheden voor mensen die nog niet werkloos zijn, maar die door veranderingen in de persoon, de omgeving of de arbeidsmarkt wel moeten bewegen naar ander werk om financieel zelfstandig te blijven.
In dit speelveld ontwikkelt Werkom zich in 2023 onder leiding van een nieuwe directeur naar het Participatiebedrijf conform het koersbesluit zoals Zaanstad en Purmerend dat in februari 2022 hebben vastgesteld.
Risicoprofiel
Het risicoprofiel is hoog. Het maatschappelijk belang is groot, het gaat om kwetsbare mensen. De financiële bijdrage van de gemeente is aanzienlijk.
Risico analyse
Governance
De governance van Werkom is duaal. We sturen als eigenaar van het bedrijf, maar ook als opdrachtgever van het bedrijf. Om die rollen duidelijk te scheiden is er voor gekozen om de rol van eigenaar bij de wethouder financiën neer te leggen. De rol van opdrachtgever ligt bij de vakwethouder, zijnde de portefeuillehouder Werk en Inkomen. Dat heeft ook tot gevolg dat de risicobeheersing ook duaal is en dat verschillende aspecten van risico en beheersing onder de verantwoording van verschillende rollen valt. De rollen kunnen niet los van elkaar opereren. Het gaat om het samenspel van de rollen. De meerjarige kaders vanuit de eigenaarsrol werken door in gewijzigde dienstverleningsovereenkomsten in de opdrachtgeversrol. Signalen vanuit de voortgangsgesprekken worden meegenomen in de eigenaarsrol. Dit samenspel wordt ambtelijk en bestuurlijk georganiseerd door een overlegstructuur.
- Eigenaarsrol
Vanuit de eigenaarsrol wordt gestuurd op een meerjarig sluitende begroting. In mei is de zienswijze op de meerjarenbegroting in de raad behandeld. Hierin komt naar voren dat het meerjarige beeld vanaf 2023 nog niet sluitend is. De strategische herijking moet tevens leiden tot meer duidelijkheid over de financiering van Werkom op de middellange termijn.
- Opdrachtgeversrol
De opdrachtgeversrol wordt gestuurd vanuit de dienstverleningsovereenkomst Participatie en dienstverleningsovereenkomst Groenonderhoud. In de periodieke voortgangsgesprekken over participatie wordt met Werkom gesproken over instroom, uitstroom, doorlooptijden, klanttevredenheid en de mogelijkheden voor bijsturing. Tevens heeft Werkom eind 2020 een verbeterplan opgesteld. De bedoeling hiervan is om vernieuwingen door te voeren waardoor meer mensen aan het werk komen. Het gaat om zowel de vernieuwing van processen, methoden en organisatorische aanpassingen. In 2021 is Werkom gestart met de uitvoering en in de kwartaalrapportages wordt hierover gerapporteerd.
Financiële positie
Jaarrekening 2021
Het jaar 2021 is afgesloten met een negatief saldo van € 172.157. Dit negatieve resultaat zal worden gedekt door een onttrekking aan de algemene reserve. De afgelopen jaren zijn positieve resultaten aan de reserve toegevoegd om tekorten in aanloop naar de herijking van Werkom op te kunnen vangen. De stand van de reserve bedroeg per eind 2021 € 2.007.217. Ook het negatieve resultaat van de gewijzigde begroting 2022 (€ 1.013.969) kan Werkom opvangen vanuit de algemene reserve.
Begroting 2023-2026
In februari 2022 hebben de raden van Zaanstad en Purmerend een koersbesluit genomen over de toekomst van Werkom. Voor de financiële doorrekening van dat besluit is rekening gehouden met afname van het aantal interne werkplaatsen, omdat het aantal medewerkers met een SW-indicatie daalt en het aantal mensen met een Beschut Werk minder snel groeit. Ook is rekening gehouden met voortzetting van pilot ontwikkelbanen. De re-integratieactiviteiten worden geïntensiveerd.
Het bij het koersbesluit geschetste financiële meerjarig beeld toont een structureel en oplopend tekort. Dit is verwerkt in de begroting 2023 en het meerjarenbeeld 2024-2026 van Werkom. Het begrote tekort in 2023 €1.855.431 wordt opgevangen door een combinatie van extra middelen van de gemeenten en een onttrekking aan de algemene reserve. Voor de tekorten in 2024-2026 heeft Werkom een extra bijdrage van Zaanstad en Purmerend opgenomen. Zoals in het koersbesluit is beschreven wordt naast dekking door inzet van een structureel WSW-voordeel binnen programma Werk en inkomen, oplossing voor deze tekorten gezocht langs de volgende oplossingsrichtingen:
- Extra middelen van het rijk;
- Advies van Berenschot over de middellange termijn financieringswijze;
- Vergroten van het verdienvermogen;
- Bezuinigingen door Werkom
Risico's en beheersmaatregelen
Risico's
In de begroting zijn conform BBV-voorschriften de volgende risico’s expliciet benoemd in de risicoparagraaf:
- Omzetverlies in de werkleerbedrijven door een daling van het aantal medewerkers met een SW-indicatie
- Acquisitie van nieuwe opdrachten
- Grotere groei van mensen met een Beschut Werk indicatie dan begroot, omdat een beschut werkplek binnen de Participatiewet het duurste instrument is
- Privacy en informatiebeveiliging
Beheersmaatregelen
- Bestuursopdracht aan de directeur voor de implementatie van de nieuwe koers binnen de inhoudelijke en financiële kaders
- Nadere dienstverleningsovereenkomst tussen gemeente en Werkom
- Er is een bedrijfsvoeringsoverleg tussen beide gemeenten en Werkom ingericht om ontwikkelingen goed te volgen.
De organisatie stuurt kortcyclisch op de uitvoering door:
- Monitoren en tijdig in gesprek gaan met de gemeenten om de landelijke ontwikkelingen goed te volgen
- Goed contact houden met de opdrachtgevers, accountmanagement stevig neerzetten
- Goede afspraken maken met gemeenten over instroom onder andere in Beschut Werk
- Werkom heeft een chief information security officer (CISO)voor de informatiebeveiliging en een externe functionaris gegevensbescherming (FG), die jaarlijks rapporteren over risico’s en ondernomen of te ondernemen verbeteringen
hoog
Privaatrechtelijk
- Privaatrechtelijk Huisvuil Centrale(Bedragen x €1.000)Huisvuil CentraleRechtsvorm:
Naamloze vennootschap
Oprichtings-/publicatiedatum:Vestigingsplaats:AlkmaarToezichtsregime:hoogOpenbaar belangDe Huisvuil Centrale (HVC) heeft als doel het zeker stellen dat tegen de laagste kosten en op verantwoorde wijze het Zaanse rest-, grof- en gft-afval wordt verwerkt.
Bestuurlijk belangDe gemeente Zaanstad heeft 265 aandelen in HVC. Wethouder Onclin vertegenwoordigt de gemeente in de AvA, plaatsvervanging wethouder Tuijn.
Er is sprake van duale aansturing waarbij de wethouder financiën invulling geeft aan de eigenaarsrol en het inhoudelijk opdrachtgeverschap is belegd bij de beleidsportefeuillehouder.
Stemverhouding: 7,87%Actualiteiten en risico'sOntwikkelingen
NieuweWarmteNu – Nationaal Groeifonds
Het project voldeed aan de voorwaarde van het nationaal groeifonds om het aantal warmtenetprojecten terug te brengen tot een selectie van projecten met de grootste leer- en vliegwieleffecten. Dit betekent dat de voorwaardelijke toekenning van € 200 miljoen kan worden omgezet in een definitieve toekenning. HVC levert in samenwerking met NieuweWarmteNu een bijdrage in het aardgasvrij maken van 26.000 huizen en gebouwen en 800 hectare glastuinbouw.
Ontwikkeling warmtesysteem Westland - investering geothermieproject Polanen
De drie projecten Maasdijk, Polanen en Wippolderlaan zijn opgenomen in het meerjarenprogramma warmte 2020-2028. De maximale investering voor HVC in project Polanen bedraagt initieel € 40 miljoen (na projectfinanciering teruggebracht tot € 15 miljoen) en past binnen de financiële kaders van HVC. De voor 2021-2024 geplande investeringen ter uitvoering van het warmtesysteem Westland betreffen het doorontwikkelen van de huidige geothermie-activiteiten in deze gemeente, specifiek de geothermieprojecten Maasdijk (al besloten in de vorige AV), Polanen en Wippolderlaan. Op basis van een conservatieve inschatting bedraagt het gemiddelde geraamde rendement van de HVC investeringen in project Polanen 9,8%. Hiermee wordt voldaan aan de ‘hurdle rate’ van 9%. De technische levensduur van project Polanen is naar verwachting minimaal 30 jaar.
Uitgifte van 20 aandelen A aan de gemeente Waterland
De toetreding van Waterland levert een bijdrage aan de beheersing van het marktrisico rond de afvalenergiecentrales. Voor Zaanstad zal hierdoor een pro rata daling plaatsvinden van de garantstelling voor financiering per aandeelhouder (-0,6%) en een evenredige afname van de jaarlijkse garantiestellingprovisie. Op dit moment nemen 48 gemeenten en 8 waterschappen deel aan HVC en bezit Zaanstad 7,92% van HVC aandelen A. Door de uitgifte van aandelen aan Waterland verandert de omvang van het aandeelhouderschap van Zaanstad naar 7,87% aandelen A.
Marktontwikkelingen
Prijsfluctuaties van elektriciteit en gas, maar ook van bijvoorbeeld grondstoffen zoals papier en metalen hebben een direct effect op de marge en de dekkingsbijdrage van activiteiten van HVC. Prijsrisico’s op de verkoop van grondstoffen worden indien mogelijk bij de ontdoener van het afval belegd.
Daarnaast hebben wijzigingen in wet- en regelgeving een significante invloed op de activiteiten van HVC.
Risicoprofiel
Beschrijving tot standkoming risicoprofiel door strategie en regie.
Financiële positie
Jaarrekening 2021
Het jaar 2021 is afgesloten met een positief saldo van € 26,4 miljoen, in de jaarrekening is voorgesteld is om het resultaat toe te voegen aan de algemene reserves. In de Algemene vergadering van Aandeelhouders van 2 juni 2022 is ingestemd met dit voorstel.
Begroting 2023
Door HVC is nog geen begroting opgesteld.
Risico's en beheersmaatregelen
Risico’s
De risico’s van warmte-activiteiten zijn in beeld en beheersbaar, op de risico’s wordt ingespeeld. Als onderdeel van de behandeling van het risico-aspect van de warmteactiviteiten heeft de Klankbordgroep aan het Innovatieplatform (IP) gevraagd of investeren in collectieve warmte via HVC een veilige keuze is.
Beheersmaatregelen
- Annotaties van de agenda van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders in het college van B&W
- Ambtelijk overleg met verschillende klankbordgroepen (zowel financiële als beleidsmatige) met de overige aandeelhouders van HVC.
hoog - Privaatrechtelijk Warmtenetwerk Zaanstad (WNZ)(Bedragen x €1.000)Warmtenetwerk Zaanstad (WNZ)Rechtsvorm:
BV
Oprichtings-/publicatiedatum:01-01-2019Vestigingsplaats:ZaandamToezichtsregime:hoogOpenbaar belangHet op gang brengen van de transitie naar een aardgasloze gebouwde omgeving. De legitimering van een overheidsinterventie op basis van marktfalen is hier van toepassing op de casus warmtenet in Zaandam-Oost. Het doel is het transporteren van warmte uit o.a. biomassa van Bio Forte aan afnemers in Zaanstad.
Bestuurlijk belangWethouder Onclin vertegenwoordigt de gemeente in de AvA, plaatsvervanging wethouder Tuijn.
Gemeente Zaanstad is samen met Duurzame Energienetwerken Noord-Holland (DENH) eigenaar van het Warmtenet Zaanstad BV. Gemeente Zaanstad heeft een belang van 39% in de Aandelen (uitsluitend stemgerechtigd), alsmede een belang van 100% in de Aandelen C (stemrechtloos).
Er is sprake van duale aansturing waarbij de wethouder financiën invulling geeft aan de eigenaarsrol en het inhoudelijk opdrachtgeverschap is belegd bij de beleidsportefeuillehouder.
Stemverhouding: 39,0%Actualiteiten en risico'sOntwikkelingen
Agiostorting
De non-notificé procedure is positief afgewikkeld zodat de agiostorting door Zaanstad kon worden afgerond.
Visie en strategie
WNZ stelt een visie en strategie op, aanleiding voor dit document zijn de Warmtewet 2.0 en de uitbreidingsplannen van WNZ. Deze visie en strategie heeft tevens gevolgen voor de herijking van de business case. Het document wordt eind augustus 2022 verwacht.
Gebiedsplan
momenteel zijn gesprekken gaande rondom uitbreiding van het net zowel voor nieuwbouwlocaties als binnen bestaande bebouwing. WNZ stelt een gebiedsplan op dat in de zomer van 2022 wordt verwacht.
Herijking business case
In oktober wordt een herijking van de business case door WNZ verwacht. De aanleiding voor deze herijking zijn onder andere de opgelopen achterstand bij realisatie Zwembad De Slag en de ontwikkeling in de energiemarkt. WNZ verwacht de herijkte business case medio oktober 2022 gereed te hebben.
Stikstofruimte
Vanwege de verbranding van biomassa is de aanpassing van het landelijke beleid omtrent stikstof een belangrijke ontwikkeling. Medio 2023 verwachten wij vanuit Provincie Noord-Holland uitsluitsel te ontvangen over de gevolgen van de stikstofruimte voor Zaanstad.
Risicoprofiel
Het financieel belang is hoog. De gemeentelijke deelneming is onderhandeld op € 4,25 miljoen. Deze deelneming is op die basis nu gewaardeerd op € 1,95 miljoen. Gemeente Zaanstad heeft een voorziening getroffen voor het verschil van € 2,3 miljoen. Het risico dat de getroffen voorziening te klein blijkt (omdat de marktwaarde van de deelneming daalt) is opgenomen als risico voor het weerstandvermogen. De politieke en maatschappelijke betrokkenheid zijn groot: de activiteiten van het Warmtenet richten zich op het leveren van warmte aan inwoners. De gemeente participeert in het Warmtenet vanuit het publieke belang en de maatschappelijke doelen die de gemeente wil realiseren.
Financiële positie
Jaarrekening 2021
Het jaar 2021 is afgesloten met een negatief saldo van € 457.000. Het resultaat wordt toegevoegd aan het geaccumuleerd verlies.
Begroting 2023
Door WNZ is nog geen begroting opgesteld.
Voorziening
Er is op dit moment geen aanleiding om de voorziening aan te passen. Hoewel er enkele risico’s zijn (beperking van ammoniak en stikstofuitstoot, verminderd draagvlak biomassa) is
het nog niet te zeggen of deze risico’s negatieve invloed hebben op de lange termijn uitrol van het warmtenet. De volgende overwegingen liggen hier aan ten grondslag
- De grote projecten de Gouw en Oostzijderveld lopen nog steeds (ondanks vooralsnog ‘tegenvallende’ resultaten door vertraging en mogelijk lagere afname door BENG-eisen). Daarmee is er geen aanleiding om de aandelen af te waarderen. De vooruitzichten zijn nog verre van concreet, dus er is ook nog geen toekomstige geldstroom die vrijval van de voorziening onderbouwd.
- Indien toekomstige resultaten achterblijven ontstaat wellicht op een moment wel de vraag in hoeverre de solvabiliteit van WNZ in gevaar komt. Daar is nu nog geen sprake van.
- Voor onderbouwing van het risico gaat het vooral om de vraag hoe concreet uitbreiding van het warmtenet in beeld komt. We staan nu nog steeds relatief aan het begin van het project en er is nog geen aanleiding om het risico te herwaarderen.
- Aanleiding om het risico te herzien zijn de uitkomsten van wijkuitvoeringsplannen omdat die iets zeggen over de potentiele afname van het net. Vanaf 2022 en in 2023 zal de eerste lichting van de wijkuitvoeringsplannen plaatsvinden.
- Ook belangrijk is de zoektocht naar nieuwe warmtebronnen en de financiering hiervan, aangezien er na afronding van fase 1 nog maar weinig GJ’s van de biomassacentrale over zijn (ook als de centrale op volle capaciteit draait) om gebouwen mee te verwarmen.
Risicoprofiel
Het financieel belang is hoog. De gemeentelijke deelneming is onderhandeld op € 4,25 miljoen. Deze deelneming is op die basis nu gewaardeerd op € 1,95 miljoen. Gemeente Zaanstad heeft een voorziening getroffen voor het verschil van € 2,3 miljoen. Het risico dat de getroffen voorziening te klein blijkt (omdat de marktwaarde van de deelneming daalt) is opgenomen als risico voor het weerstandvermogen. De politieke en maatschappelijke betrokkenheid zijn groot: de activiteiten van Warmtenetwerk Zaanstad B.V. richten zich op het leveren van warmte aan inwoners. De gemeente participeert in het Warmtenetwerk Zaanstad B.V. vanuit het publieke belang en de maatschappelijke doelen die de gemeente wil realiseren.
Risico’s en beheersmaatregelen
Risico's
- Publieke opinie over het gebruik van op hout gestookte biomassacentrales, zoals in de biomassacentrale voor het warmtenet in Zaandam-Oost, wordt negatiever
- Als er onvoldoende voortgang wordt geboekt op het ontwikkelen van alternatieve warmtebronnen, heeft dit tot gevolg dat:
- Uitbreiding van het warmtenet langer duurt
- Biomasscentrale mogelijk langer blijft werken
- Mogelijk kan er minder warmte kan worden getransporteerd doordat de warmteproducent minder warmte kan produceren dan in de businesscase was voorzien. Oorzaak hiervan is dat de warmteproducent, BioForte, niet meer stikstof en ammoniak mag uitstoten dan de ruimte die op grond van de Wet natuurbescherming aan BioForte is vergund. De aan de biomassacentrale vergunde uitstootruimte heeft tot gevolg dat de biomassacentrale op dit moment niet haar maximale capaciteit kan benutten.
- Vertragingen in de oplevering van bouwprojecten met financiële consequenties.
Beheersmaatregelen
- Actief in gesprek blijven met de expoitant van de biomassacentrale en de ODNZKG en ODNHN m.b.t. naleving van uitstootlimieten.
- De Klankbordgroep van raadsleden over de biomassacentrale actief blijven betrekken over de naleving van afspraken over de inzet van bio-grondstoffen, maar ook over de vorderingen met betrekking tot de ontwikkelen van alternatieve warmtebronnen.
- Deelname aan de MRA-wg biomassa en MRA Warmte Koude Programma, en samen met MRA gemeenten actief optrekken in dit dossier.
- Actieve deelname door ZNSTD in verschillende gremia om te kunnen anticiperen / invloed uit te kunnen oefenen op de ontwikkelingen rondom de ontwikkeling en implementatie van de nieuwe Wet Collectieve Warmtevoorziening (Warmtewet 2.0) en het Zaanse onafhankelijk warmtenet als landelijk voorbeeld onder de aandacht te kunnen blijven brengen.
- Annotaties B&W AVA Warmtenet;
- Voorlichting over Biogrondstoffen en de stand van zaken rondom de ontwikkeling in Zaanstad van alternatieve warmtebronnen zoals geothermie, aquathermie.
- Herijking van de business case
hoog - Privaatrechtelijk Alliander N.V.(Bedragen x €1.000)Alliander N.V.Rechtsvorm:
Naamloze Vennootschap
Oprichtings-/publicatiedatum:1 juli 2009Vestigingsplaats:ArnhemToezichtsregime:middelOpenbaar belangNetbeheer en distribueren van elektriciteit en gas voor producenten en afnemers. Voor burgers en ondernemers is een goed werkend en betaalbaar distributienetwerk van gas en elektriciteit cruciaal. Alliander heeft een belangrijke rol in het mogelijk maken van verdere verduurzaming van de Nederlandse energievoorziening.
Bestuurlijk belangWethouder Onclin vertegenwoordigt de gemeente in de AvA, plaatsvervanging wethouder Tuijn.
Er is sprake van duale aansturing waarbij de wethouder financiën invulling geeft aan de eigenaarsrol en het inhoudelijk opdrachtgeverschap is belegd bij de beleidsportefeuillehouder.
Stemverhouding: 0,9%Actualiteiten en risico'sOntwikkelingen
Kapitaalversterking
Als gevolg van de oplopende investeringen in de energietransitie, heeft Alliander een voorstel voor kapitaalversterking voorgelegd aan de aandeelhouders. Voor gemeente Zaanstad betekent dit een participatie van € 5,7 mln in een reverse coverteerbare hybride obligatielening. De raad heeft hiertoe in November 2021 besloten. Met uitzondering van 6 kleine gemeenten, hebben alle andere aandeelhouders van Alliander aan de kapitaalversterking deelgenomen waardoor het benodigde kapitaal aangetrokken is dat noodzakelijk is voor het noodzakelijke hogere investeringsvolume. Door deelname blijft het aandeel van Zaanstad in Alliander onveranderd en ontstaat een toename van baten door de gegarandeerde rente over de lening.
Marktontwikkelingen
Het netwerkbedrijf investeerde fors om het totale energienet uit te breiden en te onderhouden en ziet dat de vraag naar elektriciteit exponentieel toeneemt. In sommige sectoren nog veel sneller dan tot nu toe werd aangenomen. Dit zet nog meer druk op de uitbreiding van het elektriciteitsnet.
De productie moet tot 2025 fors stijgen om aan de toenemende vraag te voldoen, Alliander versterkt haar strategie om meer werk te realiseren. Onderdelen hiervan zijn onder meer het nog beter gebruikmaken van de capaciteit in de markt, grote werkpakketten uitbesteden, aanbestedingstrajecten sneller afronden, modulair bouwen (snellere realisatie stations) en digitalisering van het huidige netwerk.
De problematiek rondom de capaciteit van het netwerk speelt ook voor Zaanstad. Hierdoor zijn geen nieuwe grootverbruik aansluitingen meer mogelijk. Dit heeft een negatieve impact op vestiging / verhuizing van bedrijven, uitbreiding van bedrijfsactiviteiten en de verduurzaming van de stad. Naar verwachting duurt het tot 2026 voordat de infrastructuur afdoende versterkt is.
Om de investeringen (gedeeltelijk) te kunnen bekostigen zijn gesprekken gaande met het Rijk.
Investeringsplan
5 april 2022 is het investeringsplan van Liander, onderdeel van Alliander, gepubliceerd. Het investeringsplan kent een tweejaarlijkse bijstelling en overziet de komende 10 jaar waarin scenario’s zijn uitgewerkt voor de energietransitie en de impact op het gas- en energienet.
Financiële positie
Jaarrekening 2021
In de Algemene Vergadering van 13 april 2022 is de jaarrekening 2021 vastgesteld. Het jaar is afgesloten met een positief saldo van € 242 miljoen. Het resultaat is als volgt bestemd:
• € 140,4 miljoen is toegevoegd aan de overige reserves
• € 101,1 miljoen wordt uitgekeerd als dividend.
Begroting 2023
De begroting voor 2023 is niet beschikbaar.
Risico’s en beheersmaatregelen
Risico's
Alliander onderkent de volgende risico’s in de SWOT analyse:
- Cybercriminaliteit
- Onvoldoende langetermijnoriëntatie van wet- en regelgeving
- Krapte technische arbeidscapaciteit
- Schaarste in componenten en grondstoffen
- Lange termijn financierbaarheid
- Sterk groeiend werkpakket
Beheersmaatregelen
De hierboven benoemde risico’s worden door Alliander afgedekt met beheersmaatregelen.
Vanwege het beperkte belang wordt voor gemeente Zaanstad de beheersmaatregelen beperkt tot:
- Annotaties van de agenda van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders in het college van B&W
middel - Privaatrechtelijk Betaalbare Koopwoningen Zaanstad(Bedragen x €1.000)Betaalbare Koopwoningen ZaanstadRechtsvorm:
Besloten Vennootschap
Oprichtings-/publicatiedatum:Vestigingsplaats:ZaandamToezichtsregime:hoogOpenbaar belangHet doel van Betaalbare Koopwoningen Zaanstad (BKZ) is tweeledig: - Het bevorderen van de volkshuisvesting overeenkomstig het beleid van de gemeente Zaanstad - Het realiseren van kwalitatief hoogwaardige sociale koopwoningen in de gemeente Zaanstad; het via erfpacht beschikbaar stellen van deze woningen aan de gewenste doelgroep en het uitvoeren van een beleid teneinde deze woningen zoveel mogelijk voor de doelgroep te behouden
Bestuurlijk belangGemeente Zaanstad is voor 100% eigenaar van de aandelen. Het voltallig college vertegenwoordigt de enige aandeelhouder gemeente Zaanstad.
Er is sprake van duale aansturing waarbij de wethouder financiën invulling geeft aan de eigenaarsrol en het inhoudelijk opdrachtgeverschap is belegd bij de beleidsportefeuillehouder.
Stemverhouding: 100%Actualiteiten en risico'sOntwikkelingen BKZ
BKZ Holding kent diverse modellen met elk een aparte BV:
- De portefeuille van BKZ BV traditioneel omvat op 1 januari 2022 nog ca. 171 contracten.
- De portefeuille van GRZ BV omvat op 1 januari 2022
- BKZ erfpachtvariant 128 contracten.
- BKZ instap ca. 39 contracten.
Ontwikkeling nieuw model : BKZ Starterswoning
Voor de bestaande modellen zit BKZ in een beheer fase, waarbij de nadruk komt te liggen op een goede beheersing van de financiën en cashflow en inzicht in het risico van het niet aflossen (afnemen van tranches). De overspannen woningmarkt van de laatste jaren heeft geleid tot een sterke stijging in de mate van tranche en grondafname. In 2021 is weer verder verkend of BKZ kan participeren in nieuwe activiteiten in de woningmarkt. Een nieuw ontwikkeld model (BKZ Starterswoning) gericht op het realiseren en behouden van bereikbare koopwoningen voor starters en huishoudens met lage middeninkomens, is begin 2020 door de raad vastgesteld. Het model voldoet aan hetgeen is bepaald in de door de gemeente vastgestelde doelgroepenverordening Sociale Koop op basis waarvan in nieuwe bestemmingsplannen een contingent sociale koopwoningen verplicht moet worden gerealiseerd. Inmiddels zijn ca 250 BKZ Starterswoningen in overeenkomsten met ontwikkelaars vastgelegd. In 2022 is hiervoor een nieuwe dochter : Starterswoningen Zaanstad B.V. opgericht. Tevens worden de eerste woningen in 2022 in het project Oostzijderpark gerealiseerd. De financiering hiervoor vindt plaats via de Bank Nederlandse Gemeenten. De gemeente geeft een gemeentegarantie voor deze lening.
Ontwikkeling nieuw model / BV Duurzaam Funderingsherstel Zaanstad
Door de overspannen woning- en bouwmarkt is het in 2017 vast gestelde model Duurzaam Funderingsherstel Zaanstad verder (DFZ) geëvalueerd. Dit model gaat om funderings- en cascoherstel in combinatie met het aanbrengen van energiebesparende maatregelen. Het model is in 2021 geherijkt en in 2022 wordt nog een derde woning aangekocht in het pilotblokje van de Molenstraat. In 2021 zijn er 4 woningen aangekocht van Parteon vanuit het project dwarsstraten in de Eendrachtstraat. Van deze vier woningen worden er 2 ingezet als wisselwoning en bij 2 vindt er sloop/nieuwbouw plaats. Daarnaast werkt BKZ in 2022 in opdracht van de gemeente de mogelijkheden uit voor renovatie dan wel sloop/nieuwbouw waarbij middelen vanuit het Volkshuisvestingsfonds kunnen worden ingezet.
Risicoprofiel
Het zwaartepunt van de risico's van BKZ liggen op het politieke en financiële vlak. De doelstelling van BKZ is bijdragen aan de volkshuisvesting binnen de gemeente Zaanstad. Deze doelstelling heeft politiek de aandacht. Vanwege de rekening courant en de leningsovereenkomst, die BKZ heeft afgesloten met de gemeente Zaanstad voor BKZ traditioneel tot een maximumbedrag van respectievelijk 5,5 miljoen euro en voor de Garantieregelingen tot 31 miljoen, is het financieel belang groot te noemen.
Financiële positie
Jaarrekening 2021
Jaarrekening 2021 is beschikbaar en wordt naar verwachting vastgesteld in de AvA van 12 oktober 2022. BKZ heeft het jaar 2021 afgesloten met een positief resultaat van € 2.908.910. Het resultaat is voor een groot deel gerealiseerd door de herwaardering van gronden. Door de waardestijging op de woningmarkt heeft de afname trend van tranches en gronden zich ook in 2021 voortgezet. Dit heeft geleid tot verdere aflossing van de RC van BKZ met € 2 miljoen waardoor het saldo eind 2021 positief is € 3,5 mln. Ook op de lening voor GRZ is afgelost en bedraagt het uitstaande bedrag nog € 13,78 mln. Daarnaast is er ook hier sprake van een rekening-courantverhouding die eind 2021 circa +/+ € 4,5 mln bedraagt.
Het eigen vermogen bedraagt ca € 19,4 mln.
Begroting 2023
De begroting 2023 wordt later dit jaar opgesteld.
Risico's en beheersmaatregelen
Risico's
- Het trancherisico op de opstal bestaat nog wel. Hierbij worden de tranches (20% (traditioneel) en 30% (afzetgarantiewoningen) van de opstalwaarde) niet afgenomen door de kopers (en dus niet terugbetaald op korte termijn). Dit komt omdat er geen inkomensstijging plaatsvindt. Gevolg is dat pas bij (door)verkoop de resterende tranches worden gerealiseerd (afgelost). BKZ monitort dit. Het risico wordt vertaald in de kasstroom.
- Risico van waardevermindering van de grond in de toekomst. De grond wordt na 25 jaar geherwaardeerd.
- Hoogconjunctuur leidt tot positieve kasstroom door afname van tranches en grond. Echter hierdoor daalt het aantal BKZ woningen en beschikbaarheid van woningen voor de doelgroep.
Beheersmaatregelen
- Jaarlijkse inkomenstoets bij kopers door BKZ;
- periodieke rapportages naar college (3x) en college en raad (1x). Deze rapportages bevatten gegevens met betrekking tot aantal woningen, liquiditeit, prognoses cashflow, risico’s, etc.;
- 1 á 2 keer per maand overleg tussen ambtenaren en de directeur van BKZ; de samenwerkingsrelatie is goed;
- Operationalisering van het nieuwe model (BKZ Starterswoning) waarbij BKZ woningen langer voor de doelgroep kan behouden;
- In het Plan van aanpak Verbetering kwaliteit woningvoorraad is geld gereserveerd voor de realisatie woningen duurzaam funderingsherstel Zaanstad in de periode 2018-2022.
- In de ontvangen middelen vanuit het Volkshuisvestingsfonds is geld gereserveerd voor renovatie en sloop-nieuwbouw in de periode 2022-2031.
hoog - Privaatrechtelijk Bank Nederlandse Gemeenten(Bedragen x €1.000)Bank Nederlandse GemeentenRechtsvorm:
Naamloze vennootschap
Oprichtings-/publicatiedatum:1914Vestigingsplaats:Den HaagToezichtsregime:middelOpenbaar belangDe Bank Nederlandse Gemeenten (BNG) is de bank van en voor overheden en instellingen met een maatschappelijk belang. Met gespecialiseerde financiële dienstverlening draagt BNG bij aan zo laag mogelijke kosten van maatschappelijke voorzieningen voor de burger. Daarmee is de bank essentieel voor de publieke taak.
Bestuurlijk belangWethouder Onclin vertegenwoordigt de gemeente in de AvA, plaatsvervanging wethouder Slegers. Zaanstad is niet vertegenwoordigd in de RvC.
Er is sprake van duale aansturing.
Stemverhouding: 0,07%Actualiteiten en risico'sOntwikkelingen
BNG Bank heeft vanaf 2020 haar strategie aangescherpt. Op basis van haar purpose ‘gedreven door maatschappelijke impact’ kiest de bank ervoor om zich exclusief te richten op de publieke sector. Daarbij ligt de focus op vier Sustainable Development Goals (SDG’s) waarmee de bank samen met publieke klanten het verschil wil maken:
- goede gezondheid en welzijn (SDG 3)
- kwaliteitsonderwijs (SDG 4)
- betaalbare duurzame energie (SDG 7)
- duurzame steden en gemeenschappen (SDG 11).
BNG Bank streeft niet naar winstmaximalisatie, maar naar maatschappelijke impact en een redelijk rendement voor de aandeelhoudende overheden. De nettowinst over 2021 is uitgekomen op € 236 miljoen, ondanks de zeer lage rentetarieven. De winststijging van 7% is vooral veroorzaakt door door het positieve resultaat op financiële transacties van € 100 miljoen als gevolg van marktwaardeveranderingen. In 2020 bedroeg dit € 17 miljoen negatief.
De omvang van nieuw verstrekte langlopende leningen bedraagt € 12,8 miljard, een stijging van ruim 9% ten opzichte van 2020. De totale langlopende kredietportefeuille bedraagt eind 2021 € 87 miljard. Dit is een netto toename van de portefeuille van EUR 1,2 miljard. Klanten hebben ook over 2021 de gevolgen van de COVID-19-pandemie ondervonden. BNG Bank heeft haar klanten waar nodig ondersteund. Het financieringsbeleid van BNG Bank blijft onveranderd gericht op permanente toegang tot de geld- en kapitaalmarkt voor de gewenste looptijden en volumes tegen zo laag mogelijke kosten. De volatiliteit op de financiële markten zal dit jaar naar verwachting groot blijven. Dat maakt het doen van voorspellingen over het verwachte nettoresultaat 2021 niet verantwoord. De financiële resultaten worden op 21 maart 2022 door de BNG gepresenteerd. Volgens half jaar bericht begin september 2021 komt het resultaat uit in de range tussen de
€ 440 mln. en € 470 mln. Op 26 november 2021 bracht de BNG een persbericht uit dat de Bank als gevolg van een procesmatige fout niet tijdig heeft voldaan aan een rapportageverplichting om in aanmerking te komen voor de extra rentekorting van 0,5% op de ‘Targeted Longer-Term Refinancing Operation’ (TLTRO). Hierdoor is deze korting over het eerste tijdvak (24 juni 2020 t/m 23 juni 2021) niet aan haar toegekend. De korting over deze periode bedraagt € 57 miljoen en dat is ten laste van het resultaat van 2021 gekomen. Bij de presentatie van de jaarcijfers 2021 heeft de BNG aangegeven bezig te zijn deze korting alsnog te krijgen. In de zomer van 2022 is deze situatie onveranderd.
Het dividend van de BNG wordt altijd verantwoord in het jaar dat de aandeelhoudersvergadering plaatsvindt. Het komt bij ons dus altijd een jaar later in de boeken als waar het betrekking op heeft. Het dividend vertoont de laatste jaren een vrij grillig verloop zoals blijkt uit deze tabel met het dividend over de afgelopen zes jaar:
Jaarrekening (bedragen * € 1.000)
2017 2018 2019 2020 2021 2022
Dividend over het jaar
2016 2017 2018 2019 2020 2021
€ 683 € 1.053 € 1.186 € 529 € 753 € 950
Ondanks de genoemde tegenvaller van € 57 mln. heeft de BNG bank over 2021 (te verwerken in boekjaar 2022) het dividend vastgesteld op totaal € 127 mln. Voor ons komt dit uit op € 950.000. De tegenvaller van € 50.000 voor 2022 is verwerkt bij de Burap. Vanaf 2023 begroten we structureel een dividend van € 0,9 mln. begroot.
Risicoprofiel
Financiële positie
Jaarrekening 2021
Het jaar 2021 is afgesloten met een positief saldo van € 236 mln.. Het resultaat zal als volgt worden bestemd:
- 60 % wordt als dividend uitgekeerd (€ 127 mln.).
- Het restant van € 109 mln. wordt toegevoegd aan het eigen vermogen.
Het eigen vermogen bedraagt ultimo 2021 € 5 miljard op een balanstotaal van € 149 miljard.
Begroting 2023
Er zijn geen specifieke speerpunten.
Risico’s en beheersmaatregelen
Het risico is dat het begrote dividend niet wordt gerealiseerd. Hiertoe volgen we de tussentijdse berichten en de jaarrekening van de BNG. We hebben er nauwelijks zelf invloed op.
middel - Privaatrechtelijk Masterplan Noordzeekanaalgebied(Bedragen x €1.000)Masterplan NoordzeekanaalgebiedRechtsvorm:
Stichting
Oprichtings-/publicatiedatum:Vestigingsplaats:IJmuidenToezichtsregime:middelOpenbaar belangHet op duurzame wijze versterken van de regionale economie in het Noordzeekanaalgebied door het benutten van de potentie van het regionale haven- en industrieel complex.
Bestuurlijk belangWethouder Onclin en wethouder Tuijn zijn beiden lid van het stichtingsbestuur, vervanging wethouder XXX en XXX
Stemverhouding: 17%Actualiteiten en risico'sOntwikkelingen
De visie Noordzeekanaalgebied 2040 en de bijbehorende uitvoeringsagenda bepalen het activiteitenprogramma van de stichting Masterplan Noordzeekanaalgebied. Het samenwerkingsverband voert een deel van de uitvoeringsagenda-activiteiten uit, een deel in afspraken tussen afzonderlijke deelnemende partijen. Het geactualiseerde Uitvoeringsprogramma Noordzeekanaalgebied 2020 is te vinden op https://www.noordzeekanaalgebied.nl/wp-content/uploads/2020/03/Uitvoeringsprogramma_NZKG_2020-definitieve-versie.pdf
Het Uitvoeringsprogramma NZKG is de jaarlijkse vertaling van de bestuurlijke agenda van de Visie. In het Uitvoeringsprogramma zijn de lopende activiteiten en projecten beschreven voor realisatie van de visie. In 2021 is meer dan eens duidelijk geworden dat de opgaven in het gebied ten aanzien van verstedelijking, (circulaire)economie, energietransitie, etc, meer ruimte vragen dan er beschikbaar is. Daarom is het Noordzeekanaalgebied door het Rijk aangewezen als zogenaamd Novi gebied (Nationale Omgevingsvisie). In dit traject zullen Rijk en regio de komende jaren werken aan een integrale sturing op de opgaven in het gebied.
Financiële positie
Jaarrekening 2021
Het jaar 2021 is afgesloten met een positief saldo van € 5.893. Het resultaat zal als volgt worden bestemd: het resultaat wordt toegevoegd aan de vrije algemene reserves. De algemene reserve bedraagt hierna € 311.501 op een balanstotaal van € 1.241.567.
Begroting 2023
De samenwerking bevindt zich in een transitie. Daarom maken ze ook in 2022 nog gebruik van de meerjarige begroting die in het verleden is opgebouwd (met een inflatiecorrectie). Vanaf 2023 wordt, bij implementatie van de nieuwe governance, overgaan op een nieuwe begrotingscyclus en financiering. Bespreking en besluitvorming rond de governance is voorzien in het najaar van 2022.
Risico’s en beheersmaatregelen
Financieel gezien zijn er geen risico’s op dit moment.
middel - Privaatrechtelijk Vereniging Bedrijvenpark HoogTij(Bedragen x €1.000)Vereniging Bedrijvenpark HoogTijRechtsvorm:
Vereniging
Oprichtings-/publicatiedatum:Vestigingsplaats:ZaandamToezichtsregime:laagOpenbaar belangBevordering van het kwaliteitsniveau en de behartiging van de gezamenlijke belangen van de eigenaren van de gronden en gebouwen in het bedrijvenpark Hoogtij.
Bestuurlijk belangEen medewerker van de gemeente Zaanstad is benoemd als vertegenwoordiger van Zaanstad. Er participeert niemand van het college in het bestuur. Ieder lid is bevoegd tot het uitbrengen van een zodanig aantal stemmen als overeenkomt met iedere vierkante meter grond in het bedrijvenpark waartoe het lid is gerechtigd is Het algemeen bestuur bestaat uit 3 leden, Zaanstad levert de secretaris.
Stemverhouding: <1%Actualiteiten en risico'sOntwikkelingen
Zaanstad is van oudsher als grondeigenaar/ontwikkelaar lid van Vereniging Bedrijvenpark HoogTij (VBH). KG Parkmanagement geeft in opdracht van de grondeigenaren en de VBH invulling aan het parkmanagement. De vereniging is verantwoordelijk voor een blijvende kwaliteit van de openbare ruimte en bedrijfskavels. Dit is van cruciaal belang voor een goed vestigingsklimaat, nu en in de toekomst. De vereniging is daarnaast het eerste aanspreekpunt voor de ondernemers op HoogTij. Zaanstad heeft zich ingespannen en zal zich blijven inzetten om, samen met de grondeigenaren en ondernemers, de kwaliteit van het bedrijventerrein te behouden en te versterken. De rol van Zaanstad in de vereniging is afnemend, gezien de ontwikkeling dat steeds meer grond wordt uitgegeven.
Risicoprofiel
Het risico voor de gemeente bij de VBH is laag. Zaanstad is lid van de vereniging en betaalt de werkelijke kosten voor het beheer en onderhoud van nog niet uitgegeven kavels en de openbare ruimte op HoogTij. De organisatiegraad op HoogTij is hoog, alle bedrijven zijn lid van de vereniging. Het bestuur van de vereniging staat in samenhang met KG Parkmanagement in nauw contact met de bedrijven/leden, behartigt de belangen van de leden en voert structureel overleg met de gemeente over ontwikkelingen op HoogTij.
Financiële positie
Jaarrekening 2021
Het jaar 2021 is afgesloten met een negatief saldo van € 15.212,-. De vereniging is financieel zeer gezond. Teneinde niet vennootschapsbelastingplichtig te worden is er in 2021 sprake geweest van een korting op de lidmaatschapsgelden. Dit verklaart ook het negatief saldo over 2021.
Begroting 2023
De begroting voor 2023 wordt eind 2022 besproken/vastgesteld in de ALV van de VBH.
Risico’s en beheersmaatregelen
Het risico voor de gemeente is laag, aangezien de bijdrage van de gemeente aan de VBH is gebaseerd op de werkelijke onderhoudskosten voor het beheer van nog niet uitgegeven bedrijfskavels en de openbare ruimte. Over de hiermee gepaard gaande kosten vindt structureel overleg plaats tussen de vereniging en de gemeente.
laag - Privaatrechtelijk Fonds De Hoop(Bedragen x €1.000)Fonds De HoopRechtsvorm:Oprichtings-/publicatiedatum:1835Vestigingsplaats:Toezichtsregime:Openbaar belang
1. De instelling heeft tot doel om een geldelijke bijdrage of een bijdrage van materiële aard, te doen aan particuliere aanvragers die in financiële nood zijn (“individuele verstrekkingen”).
2. Daarnaast heeft de instelling tot doel het stimuleren van maatschappelijke initiatieven en organisaties die zich richten op het verbeteren van de positie van de kwetsbare burger (“collectieve verstrekkingen”)
Bestuurlijk belangHet bestuur wordt vertegenwoordigd door een ambtelijke en bestuurlijke afvaardiging uit gemeente Zaanstad. Het bestuur bestaat uit de voorzitter (gemandateerd wethouder) en 5 leden (4 raadsleden / steunfractieleden en 1 lid uit de Ondernemingsraad).
De besluiten worden genomen bij meerderheid van stemmen. Bij staken van stemmen beslist de stem van de voorzitter.
Stemverhouding: nvtActualiteiten en risico'sHet jaarlijks te besteden budget bedraagt € 10.000 vermeerderd met de jaarlijkse opbrengst van de rente
onbekend - Privaatrechtelijk Stichting Jeugdteam Zaanstad(Bedragen x €1.000)Stichting Jeugdteam ZaanstadRechtsvorm:
Stichting
Oprichtings-/publicatiedatum:01-01-2022Vestigingsplaats:ZaandamToezichtsregime:Openbaar belangHet verlenen van jeugdhulp aan jeugdigen in Zaanstad, het beoordelen en doorverwijzen naar specialistische jeugdhulp en het voeren van regie op ondersteuningsplannen van gezinnen. Dit doet het jeugdteam door integraal samen te werken met de Sociale Wijkteams, het onderwijs, de huisartsen, specialistische aanbieders en andere partners in de wijken.
Bestuurlijk belangGemeente Zaanstad heeft geen zetel in het bestuur, maar benoemt wel de directeur-bestuurder en de leden van de Raad van Toezicht van de stichting.
Stemverhouding:Actualiteiten en risico'sGovernance
- Er is een dienstverleningsovereenkomst afgesloten voor onbepaalde tijd (2022/14158)
- Gemeente Zaanstad benoemt de directeur-bestuurder van de stichting.
De directeur-bestuurder is eindverantwoordelijk voor de prestaties van de Stichting en voor de uitvoering van de opdracht zoals verstrekt door de gemeente Zaanstad. De directeur-bestuurder is eerste aanspreekpunt voor de gemeente en de Raad van Toezicht
- Gemeente Zaanstad benoemt de leden van de Raad van Toezicht van de stichting.
De Raad van Toezicht houdt integraal toezicht op de besturing van de organisatie van de stichting. Onder het houden van toezicht vallen bijvoorbeeld het goedkeuren van besluiten van het bestuur alsmede het monitoren van het functioneren van het bestuur.
- De strategische visie is in voorbereiding. Deze Strategische visie wordt conform de Statuten ter goedkeuring aan de Gemeente Zaanstad voorgelegd. Na de goedkeuring van de Gemeente Zaanstad, zal de Raad van Toezicht de Strategische visie en (meerjaren) begroting overeenkomstig vaststellen.
- Voorgangsgesprekken Zaanstad – stichting
Er is een governance structuur afgesproken. Elk kwartaal zijn er voortgangsgesprekken met de directeur waarin de managementrapportage wordt besproken, elke maand is er een operationeel overleg (teamleiders) met de gemeente en een ontwikkeloverleg (meer tactisch overleg over de ontwikkelingen).
Ontwikkelingen
- Dit najaar wordt door het rijk de Hervormingsagenda Jeugd 2022-2028 vastgesteld, half november moet de hoofdlijnenagenda klaar zijn. In de raadsinformatiebrief 2022/2568 wordt hier uitgebreid om ingegaan.
- Het college heeft met de raad afgesproken eens per kwartaal de voortgang van de jeugdhulp in Zaanstad te rapporteren, via een voortgangsrapportage. Hiermee wordt een van de aanbevelingen van het rekenkameronderzoek Jeugdhulp in Zaanstad opgevolgd. In de voortgangsrapportage staat een update de aantallen jeugdigen in de jeugdhulp, de kostenontwikkeling, de besparende maatregelen en de lopende trajecten rondom jeugd. In juli 2022 is de laatste voortgangsrapportage (2022/15115) verstuurd. De volgende voortgangsrapportage komt in het 4de kwartaal.
Financiën
Voor het contractjaar 2022 wordt aan door gemeente Zaanstad een lumpsum bedrag van € 9.350.307 inclusief BTW, ter beschikking gesteld aan de stichting Jeugdteam.
Risico’s
De eerder risicoinventarisatie gaain in op op risico’s die spelen bij de transitie naar een stichting. Er wordt in het 4de kwartaal een nieuwe risico inventarisatie opgesteld.
In het startplan van de stichting (dec 2021) worden de volgende risico’s genoemd.
- Niet alles kan of kan meteen
De wensenlijst van wat dient te gebeuren is groots en meeslepend. In het goed doordenken van de keuzes zal in overleg met stakeholders en opdrachtgever ook draagvlak gevonden dienen te worden en gezamenlijk de risico's te aanvaarden.
- Te weinig geld om problemen op te lossen
Er is een beperkte invloed is op Wet Langdurige Zorg en Zorgverzekeringswet
- Personele risico’s
- Hoge werkdruk als gevolg van wachtlijsten
- Moeilijk vervullen van vacatures (dit speelt voor alle ketenpartners)
onbekend - Privaatrechtelijk Stichting Sportbedrijf Zaanstad(Bedragen x €1.000)Stichting Sportbedrijf ZaanstadRechtsvorm:
Stichting
geen bestuurlijke deelname
quasi inbesteding
Oprichtings-/publicatiedatum:01-01-2015Vestigingsplaats:ZaandamToezichtsregime:Openbaar belangHet Sportbedrijf is verantwoordelijk voor de exploitatie van sporthallen, gymzalen en zwembaden en de uitvoering van sportstimuleringsactiviteiten en de impuls onderwijs, sport en cultuur. De opdracht van de gemeente Zaanstad aan het Sportbedrijf is vastgelegd in een exploitatieovereenkomst.
Bestuurlijk belangDe leden van de Raad van Toezicht worden door het College van burgemeester en wethouders van de gemeente Zaanstad benoemd, geschorst en ontslagen
Stemverhouding: nvtActualiteiten en risico'sOntwikkelingen
De indexering die de gemeente toepast is onvoldoende om jaar over jaar een sluitende exploitatie te behouden. De gasprijs is voor het Sportbedrijf de belangrijkste kostenpost. Het Sportbedrijf krijgt momenteel gas geleverd via hun contract bij Sportfondsen. Dat contract loopt t/m 31 december 2023, het tarief bedraagt € 0,18 per kuub. Op basis van de huidige situatie zal dit tarief vanaf 1 januari 2024 vele malen hoger uitkomen (dagprijzen nu zijn € 2,00 per kuub.
Financiën
De Gemeente stelt aan de Stichting gedurende de looptijd van deze Overeenkomst ten behoeve van de Exploitatie van de Accommodaties en de uitvoering van de activiteiten jaarlijks een budget ter beschikking (Exploitatiebijdrage). Jaarlijks stelt de stichting de begroting op voor het komende jaar en legt deze voor ter goedkeuring aand de gemeente. De jaarrekening wordt 4 maanden na einde boekjaar aan de gemeente aangeboden.
- Jaarrekening 2021
Het jaarrekeningresultaat bedraagt € 374.108 en wordt toegevoegd aan de reserve Nog te besteden exploitatie Sportbedrijf.
- Begroting 2023
Deze begroting gaat uit van een weer genormaliseerde situatie en niet van lagere omzet door een langdurige sluiting als gevolg van Corona.
onbekend - Privaatrechtelijk Textiles2Textiles B.V.(Bedragen x €1.000)Textiles2Textiles B.V.Rechtsvorm:
Besloten Vennootschap
Oprichtings-/publicatiedatum:29 januari 2020Vestigingsplaats:WormerveerToezichtsregime:Openbaar belangHet op gang brengen van de transitie naar een circulaire verwerking van textiel afval. De legitimering van een overheidsinterventie op basis van marktfalen is hier van toepassing. Het doel is textiel afval verwerken tot grondstof voor de kledingindustrie.
Bestuurlijk belangGemeente Zaanstad is houder van 33 1/3% van de aandelen. Wethouder Onclin vertegenwoordigt de gemeente in de AvA, plaatsvervanging wethouder Tuijn.
Er is sprake van duale aansturing waarbij de wethouder financiën invulling geeft aan de eigenaarsrol en het inhoudelijk opdrachtgeverschap is belegd bij de beleidsportefeuillehouder.
Stemverhouding: 33,33%Actualiteiten en risico'sOntwikkelingen
Textiles2Textiles ondervindt net als veel andere bedrijven hinder van de vertragingen in levertijden. Hierdoor loopt het bedrijf achter op het in 2021 opgestelde businessplan. Een nieuwe machine die de volgende stap (cutting/cleaning) in het textiel verwerken uitvoert, is daar namelijk een belangrijk onderdeel van. Er worden momenteel proeven uitgevoerd met een pilotopstelling, en de volledige Trim clean machine wordt eind dit jaar verwacht. Het businessplan wordt voor het einde van het jaar geactualiseerd.
Risicoprofiel
Het financieel belang is beperkt. De gemeentelijke deelneming is onderhandeld op € 150.000. Daarnaast heeft Zaanstad een lening verstrekt ter grootte van € 200.000, voor deze lening is een voorziening opgenomen van € 200.000. Het risico dat de getroffen voorzieningen te klein blijkt (omdat de marktwaarde van de deelneming daalt) is opgenomen als risico voor het weerstandvermogen.
De maatschappelijke betrokkenheid is beperkt: de activiteiten van Textiles2Textiles B.V. richten zich op het verwerken van textiel afval van inwoners. De gemeente participeert in Textiles2Textiles B.V. vanuit het publieke belang en de maatschappelijke doelen die de gemeente wil realiseren.
Risico’s en beheersmaatregelen
Risico’s
Als er onvoldoende voortgang wordt geboekt in de oplevering en in bedrijf name van de machines, heeft dit tot gevolg dat:
- Sprake is van steeds verder oplopende vertraging in de business case
- Toeleveranciers / inkopers eindproduct vinden andere kanalen (afname interesse uit de markt)
- Concurrentie ontwikkelingen
- Financiële consequenties.
Beheersmaatregelen
- Actief in gesprek blijven met de andere aandeelhouder.
- Samen met andere gemeenten optrekken in de MRA, opgave duurzaamheid
- Deelname aan de Denim Deal door Zaanstad
- Actieve deelname door ZNSTD in verschillende gremia om te kunnen anticiperen / invloed uit te kunnen oefenen op de ontwikkelingen rondom circulaire textiel.
- Annotaties B&W AvA Textiles2Textiles;
- Herijking van de business case
onbekend - Privaatrechtelijk Dimpact(Bedragen x €1.000)DimpactRechtsvorm:
Coöperatie
Oprichtings-/publicatiedatum:lidmaatschap gestart in oktober 2020Vestigingsplaats:EnschedeToezichtsregime:Openbaar belangBinnen de onafhankelijke coöperatie Dimpact werken 40 gemeenten samen. Zij co-creëren en leren van elkaar op het gebied van digitale innovatie van dienstverlening. Als lid van Dimpact kan Zaanstad (tegen betaling) gebruik maken van de producten die onder regie van Dimpact ontwikkeld zijn door de leden en evt externe partijen.
Bestuurlijk belangGemeente Zaanstad heeft één stem in de Algemene Ledenvergadering van Dimpact
Stemverhouding: 1 van de 40 stemmenActualiteiten en risico'sIn 2017 zijn de gemeenten Deventer, Enschede, Groningen en Zwolle met ondersteuning van Dimpact gestart met het programma I4Sociaal. I4Sociaal heeft als doel om inwoners sneller, slimmer, effectiever en efficiënter de weg te wijzen en te begeleiden in het sociaal domein. In het tweede kwartaal 2019 hebben de gemeente Leeuwarden en Zaanstad besloten om aan te sluiten bij het programma I4Sociaal en daarmee ook lid te worden van de coöperatie Dimpact.
In de zomer 2022 heeft gemeente Zaanstad besloten niet door te gaan met I4Sociaal. De functionaliteiten zijn nog onvoldoende ontwikkeld om op korte termijn (2 jaar) van meerwaarde te zijn voor de uitvoering. Mogelijk kan in de toekomst alsnog aangesloten worden op het Open Inwonerplatform als dit verder is doorontwikkeld. Voor nu levert gemeente Zaanstad hier geen actieve (financiële) bijdrage meer aan.
In het 4de kwartaal 2022 wordt in een voorstel voorgelegd of het lidmaatschap van gemeente Zaanstad in Dimpact wordt voortgezet of beëindigd.
onbekend - Privaatrechtelijk RON Achtersluispolder I B.V.(Bedragen x €1.000)RON Achtersluispolder I B.V.Rechtsvorm:
Besloten Vennootschap
Oprichtings-/publicatiedatum:20 december 2005Vestigingsplaats:AmsterdamToezichtsregime:Openbaar belangBestuurlijk belangGemeente Zaanstad is houder van 33 1/3% van de aandelen. Wethouder Onclin vertegenwoordigt de gemeente in de AvA, plaatsvervanging wethouder Slegers.
Er is sprake van duale aansturing waarbij de wethouder financiën invulling geeft aan de eigenaarsrol en het inhoudelijk opdrachtgeverschap is belegd bij de beleidsportefeuillehouder.
Stemverhouding:Actualiteiten en risico'sOntwikkelingen
Bij de ontmanteling van de RON NV is de gemeente, op verzoek van de gemeenteraad, aandeelhouder geworden van Achtersluispolder I BV (een dochter van RON NV) om op die manier zeggenschap te houden over het Houtcentrum in de Achtersluispolder. De gemeente is sinds eind 2021 voor 33 1/3 % aandeelhouder en Havenbedrijf Amsterdam aandeelhouder van de overige 66 2/3% aandelen.
Risicoprofiel
Beschrijving tot standkoming risicoprofiel door strategie en regie.
Financiële positie
Jaarrekening 2021
Het jaar 2021 is afgesloten met een positief saldo van € 134.000. Het resultaat wordt als volgt bestemd door het toe te voegen aan de overige reserves die hierna € 700.000 bedragen. Het balanstotaal is € 1.028.000 dus de financiële positie is goed. De bezitting bestaat voornamelijk uit de deelneming (50,3 %) in het Houtcentrum BV € 948.000. Het Houtcentrum heeft een eigen vermogen van € 3,8 mln. op een balanstotaal van € 9,2 mln. ultimo 2021.
Begroting 2023-2026
De RON Achtersluispolder BV heeft geen begroting. RON Achtersluispolder BV behoudt de deelneming in het Houtcentrum. Verder zijn er geen activiteiten gepland.
Risico’s en beheersmaatregelen
Het risico bestaat uit het bedrag waarvoor we deelnemen namelijk € 0,2 mln. en de uitgegeven geldlening € 0,2 mln. Beheersmaatregel bestaat uit het beoordelen van de jaarrekening van RON Achtersluispolder. Gelet op de financiële positie van RON Achtersluispolder BV is er geen aanleiding om een voorziening op te nemen.
onbekend